ABD’li kimya profesörü “Bir tutam tuzla demlenen çay mükemmel olur” dedi. İngilizlerle Rizeliler isyan etti. Biz de çay uzmanı Ece Erel’e sorduk, yetmedi kendimiz de çaya tuz atarak demledik. Veee…
Amerikalı kimyager Prof. Michelle Francl “Mükemmel çay tuzla demlenir” dedi, kıyamet koptu. İngilizlerin tepkisinin ardından başta Rizeliler olmak üzere Türkiye’de de herkesin kanına dokundu bu iddia! Engin bilgisiyle ünlü kanaat önderimiz İlber Ortaylı da “Amerika’dan çayın nasıl içileceğini öğrenecek değiliz” dedi.
Şahsen ben ilk duyduğumda bir durup düşündüm. Memleketim Adana’da genellikle sabah kahvaltılarında yapılan Nogay çayı geldi aklıma. Zamanında Orta Asya’dan Adana’ya göçen Nogaylar, dünyadaki her göçer gibi kendi kültüründen unsurlar getirmişlerdi yurdumuza. Nogay çayı için süt, çay, tuz ve karabiberle pişirilen bir çeşit sabah çorbası diyebiliriz. Biz çocukken kaselere koyar, içine de pişi doğrar yerdik. Ancak çevremdeki herkes bu çayı her pişirdiğimde bana uzaylı muamelesi yapıyor hâlâ.
Elbette çayı şekerle, en fazla içine tranş limon atıp içmeye alışkın bir toplumun tuzlu çayı kabullenemeyişi de son derece anlaşılır. Bu nedenle konuyu uzmanına danışalım deyip Uluslararası Çay Uzmanları Birliği’nden sertifikalı çay uzmanı ve kimya mühendisi Ece Erel’i aradım. Ece Hanım şöyle diyor: “Aslına bakarsanız çaya tuz atmak hiç de yeni bir konsept değil. Nepal, Tibet gibi ülkelerde yüzyıllardır içine tuz atılmış çayların bir harman olarak tüketildiğini biliyoruz. Uzak Doğu’da peynirle çayın birleştirilip bir içecek formunda tüketildiğini bile biliyoruz. Bu gündemde ilginç olan, bunun bilimsel bir deneyin ardından açıklanıyor olması. Biz tuzun, acımsı tatları kapatmak üzere kullanılan kimyasal bir özelliği olduğunu biliyoruz. Aslında fonksiyon olarak şekerden çok farkı yok. Çayda acılığa sebebiyet veren molekül kafein. Bunlar su içerisinde birbirlerine çekilen moleküller. Çaya şeker eklendiğinde moleküller birbirine yaklaşıyor ve kafeinin acı özelliğini azaltıyor. Tuzda da bu böyle ama alışılmışın dışında olduğu için insanlara ilginç geliyor.”
