BigMac endeksi Türkiye’nin, yurtdışına göre daha pahalı hale geldiğini gösteriyor. Bir adet BigMac’in fiyatı 180 TL. Güncel kurla 5,57 dolar. Bu haliyle Türkiye’deki BigMac’in fiyatı, aynı hamburgerin 5,35 dolar olduğu ABD’den, 5,17 dolar olduğu Kanada’dan, 5,06 dolar olduğu Yunanistan’dan daha pahalı. Peki ne çıkar bundan?
Türkiye’deki mal, hizmet ve emtia fiyatları, yurtdışındaki fiyatlardan daha ucuz olursa ne olur? Ya da tersinden soralım, yurtdışında yerleşik olanlar için Türkiye’deki fiyatlar kendi ülkelerinden daha ucuz olursa ne olur? Bu durumu son 5 yılda birden çok kez deneyimledik. Gurbetçiler Türkiye’ye geldiklerinde rahat rahat alışveriş yaptılar, Bulgarlar Edirne pazarlarını doldurdular, İngiliz turistler tatil yörelerini mesken edindi. Bu durum, Türkiye’nin döviz gelirlerini artırarak bir tür ferahlama yarattı ama bu süre içinde geliri TL olan bizler ise enflasyon baskısı altında ezildik, tüm bunları da yaşayarak deneyimledik.
Peki bu durumun tersi ne tip sonuçlar doğurur? Başka bir ifadeyle söyleyecek olursak, Türkiye’deki mal, hizmet ve emtia fiyatları yabancılar için daha ucuz değil, daha pahalı hale gelirse ne olur?
Bu durumda da Türkiye’de yerleşik olanlar tıpkı önceki durumda gurbetçilerin, Bulgarların ya da İngilizlerin davranışına benzer hareket ederler. Bu sefer Edirneliler Bulgaristan pazarlarına doluşur, gurbetçiler çarşıda pazarda şikayet etmeye başlar, Avrupalılar için Türkiye’de tatil yapmanın fiyat avantajı azalır, tam tersi Türkler için Avrupa’da tatil yapmak daha kolay hale gelir.
Peki, ülkelerin birbirinden ucuz ya da pahalı olduğunu nasıl ölçeceğiz? Mesela, AKP İzmir Milletvekili Şebnem Bursalı’nın ıstakoz yediği Monaco Yat Kulübünde deniz taraklı spagetti 22 avro, bugünkü kurla 762 TL. Bu fiyat ucuz mu pahalı mı? Karşılaştırmak için İskender İskenderoğlu’ndaki 725 TL’lik special yoğurtlu iskenderi kullanabilir, buradan hareketle Türkiye daha pahalı diyebiliriz. Fakat yine de tatmin edici bir cevap vermiş olmayız zira biri İskender diğeri deniz taraklı spagetti.
