Çayın kilogram fiyatı yüzde 64 artışla 11.30 lira olarak açıklandı. Organik çay ilk üretilmeye başlandığında fiyatı normal çayın iki katı olarak açıklanıyordu. Son yıllarda organik çayın fiyatı düşük açıklanınca organik çay tarımı yapanların da gelirinin düşmesine neden oluyor. Organik gübrenin kullanılmaya başlanmasıyla organik çay verimi arttı, fiyatların düşük belirlenmesine yönelik çeşitli yorumlar var. Organik çayın hedeflenenden daha fazla üretilmesi nedeniyle fiyatının düşük açıklandığı yönünde tartışmalar devam ediyor.
İşçi fiyatları 600 ile 800 lira arasında değişiyor, gübre fiyatları diğer giderler hızla artarken, iklim değişikliği kaynaklı çay verimi yıldan yıla düşüyor, eskiden 4 hasat olan çayda 3 hasat zor yapılıyor. Çayın fiyatı hassas, diğer bir deyişle Rizeli olmak çay için de oldukça zor. Zira o da Rizeli olmanın dezavantajlarını yaşayanlardan. Fiyatı beğenilmese de fazla ses çıkarılamıyor. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı’nın Rize gezisinde bir grup çay üreticisi fiyatı protesto etse de “kol kırılır yen içinde kalır” denilerek gündeme gelmedi.
Çay standartlarımız yüzünden de çay üreticisinin kazancı her yıl giderek düşüyor, oysa dünyanın farklı ülkelerindeki çaylar çok daha değerli. Çay değerli olunca üretici de kıymetleniyor. Biz uygun fiyatlı çay keyfi yapalım diye çayın da ekmek gibi fiyatı sürekli baskılanıyor.
Milli içeceğimiz çayın keyfi kaçmak üzere, yoksulluk, işsizlik, pandemiyle beraber köye dönüşler çay da sorunları su yüzüne çıkarmaya başladı. Doğu Karadeniz’de zaten çok az olan ekilebilir arazı köye göçlerle beraber daha da azaldı. Kişi başı çay üretimi düşünce çay tarımı yapan üreticinin geliri de azalıyor. Daha çok üretim yapmak isteyenlerin eli kolu bağlı, yeni, çay tarlaları yapmak mümkün değil. Geçtiğimiz yıllarda atalarımızın diktiği ağaçların büyümesiyle yüzlerce yıldır köylünün tapulu malı orman arazisi oldu. Rize’de Kırsal kalkınma dar boğazda, tek çözüm turizm gibi duruyor.
Çayda bunlar olurken tüm dünya azalan kaynakları ve tüketim çılgınlığını durdurma üzerine çalışmalar yapıyor.
