Her şeyden önce, herhangi bir gübreleme yöntemi uygulamadan önce, alanınızın toprak durumunu kontrol etmek için altı aylık veya yıllık toprak analizi yapmayı dikkate almanız gerekir. Her iki alan aynı değildir, toprak ve doku analizi sonucunu ve tarlanızın mahsul yetiştirme geçmişini hesaba katmadan gübreleme yöntemleri hakkında kimse size tavsiyede bulunamaz. Ancak, çok sayıda çiftçinin uyguladığı en yaygın domates gübreleme programları makalenin devamında belirtilmiştir.
Domates yetiştiriciliğinde eski ve genel bir kurala göre, bitkiler ortalama olarak hektar başı 300 kg N, 85 kg P2O5, 480 kg K2O, 30 CaO ve 18 kg MgO’ya ihtiyaç duyarlar.
Genelde çiftçiler 2-3 aylık yetişme döneminde, dikim işleminden hasata kadar 0 ila 10 defa gübreleme yapmaktadırlar. Pek çok çiftçi dikim işleminden iki ay önce dikim sıralarına iyi yanmış gübre ile gübreleme yapar. Ayrıca, dikim öncesi gübreleme olarak azot içeriği yüksek olan gübre ile dikim işleminden birkaç gün önce gübreleme uygularlar.
Fertigasyon en yaygın gübreleme yöntemidir. Çiftçiler damlama sulama sistemi ile suda çözünen gübre ile gübreleme yaparlar. Bu şekilde, besin maddeleri aşamalı olarak temin edilir ve bitkinin besin maddelerinden yararlanabilmesi için bitkilere zaman tanınır.
Dikim işleminden birkaç gün sonra fertigasyon uygularlar. Bu yöntemle, mikro element açısından zengin olan Azot-Fosfor-Potasyum 13-40-13 veya 15-30-15 formda gübre ile gübreleme uygularlar. İlk aşamalarda yüksek Fosfor seviyeleri, bitkilerin güçlü bir kök sistemi geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca, mikro besinler bitkilerde dikimden dolayı kaynaklanan stres koşullarının üstesinden gelmelerini kolaylaştırır.
3. çiçek çiçek salkımının açmasına kadar her üç günde bir Ca ekleyerek gübreleme uygulamaya devam ederler. Bundan sonraki uygulamalarda, Azot-Fosfor-Potasyum oranını 1-1-2 formda olacak şekilde değiştirirler. Meyvelerin olgunlaşma dönemine kadar gübre oranını tekrar 1-1-3 formda olacak şekilde değiştirirler. Bu noktadan itibaren, Potasyum seviyelerini arttırırlar, çünkü bitkilerin büyük, iyi şekilli meyveler oluşturabilmeleri için potasyuma daha fazla ihtiyaçları vardır.
Başka bir gübreleme programına göre, domatesin döngüsünün en önemli dört aşamaları şunlardır:
1.) Yaprak Geliştirme Aşaması (dikimden 2 ila 15 gün sonra)
2.) Çiçeklenme Aşaması (dikimden 16 ila 30 gün sonra)
3.) Meyve Tutumu Aşaması (dikimden 31 ila 41 gün sonra)
4.) Meyve Geliştirme Aşaması ( 42. günden itibaren hasata kadar)
Bu dönemlerde, fertigasyon yoluyla toplam şu kadar kg gübre uygulanır:
- 1. Ve 2. dönem de (toplam 29 gün) 16 kg N, 4 kg P2O5, 24 kg K20 ve 2 kg CaO uygulanır.
- 3. dönemde (toplam 11 gün) 6 kg N, 2 kg P2O5, 8 kg K20 ve 1 kg CaO uygulanır.
- 4. Dönemde (meyve geliştirme aşaması) ise, gübre oranları önemli ölçüde artar ve çiftçiler 20 kg N, 6 kg P2O5, 35 kg K20 ve 2 kg CaO gübre uygularlar. Bu miktarlar, hektar başına kilogram olarak hesaplanan ilk aşamadan son aşamaya kadar uygulanmış olan toplam gübre miktarıdır (günlük miktar değil).
Ancak, bunlar genel gübreleme şemalarıdır. Kendi araştırmanızı yapmadığınız sürece bu şemaları takip etmeniz tavsiye edilmez. Her alan farklıdır ve dolayısıyla farklı ihtiyaçları vardır. Herhangi bir gübreleme yöntemi uygulamadan önce toprağın besin ve pH değerlerinin kontrol edilmesi hayati önem taşır. Bu konu hakkında lisanslı bir ziraat mühendisine danışmanız tavsiye edilir.
