Prof. Dr. Umur Önal’ın öncülüğünde Çanakkale’de yürütülen bir proje yüksek verimlilik oranları ve çevre dostu yöntemleriyle sürdürülebilir ve ekolojik dengeyi gözeten bir yetiştiricilik modelinin mümkün olduğunu gösteriyor.
Istakoz, dünya genelindeki pazarlarda yüksek ekonomik değeriyle öne çıkan bir deniz ürünü olarak biliniyor. Özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika kıyılarında, Homarus gammarus (Avrupa ıstakozu) ve Homarus americanus (Amerika ıstakozu) gibi türler hem yerel hem de uluslararası pazarlarda büyük öneme sahip. Ancak bu değerli deniz ürününün sürdürülebilirliği, aşırı avlanma ve habitat kaybı gibi tehditler nedeniyle risk altında. Bu nedenle, sürdürülebilir avlanma ve yetiştiricilik yöntemleri, deniz ekosistemlerinin dengesi ve ıstakoz popülasyonlarının devamlılığı için çok önemli.
Sürdürülebilir yetiştiricilik modeli
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Teknolojileri ve Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Umur Önal’ın liderliğinde Çanakkale’de yürütülen özel bir proje, bu ihtiyaca yanıt olarak doğuyor. Araştırma alanları arasında özellikle su ürünleri yetiştiriciliği, tarım ve çevre bilimleri, bitki ve hayvan bilimleri ile balıkçılık yer alan Prof. Önal’ın 100’den fazla makalesi bulunuyor. Söz konusu projede, bir ıstakozdan bin yavru üretilebiliyor. 10 bin yumurtadan 2 bini hayatta kalabiliyor. Bu yüksek başarı oranı, sürdürülebilir ve ekolojik dengeyi gözeten bir yetiştiricilik modelinin mümkün olduğunu gösteriyor.
Daha önce de levrek ve çipura salmışlardı
Laboratuvarlarda yetiştirilen Avrupa ıstakozları, dalışa kapalı bölgelerde büyütülüyor. Bu bölgelerde ayrıca midye yetiştiriciliği de yapılıyor. Koparak tutundukları yerden düşen midyeler, ıstakozlar için zengin bir habitat oluşturarak, doğal yaşam alanlarının korunmasına katkı sağlıyor. Bu entegre sistem, sadece ıstakozların değil, tüm deniz ekosisteminin korunması ve sürdürülebilir yönetimi için örnek teşkil ediyor. Türkiye’de ıstakoz üretiminin olmaması, sürdürülebilir deniz ürünleri üretimi ve biyoçeşitliliğin artırılması ihtiyacını da beraberinde getiriyor.
