İklim değişirken gezegenimizin su ve azot döngüsüne etkimiz her yerde iklim krizi izdüşümü olarak adeta bize “artık uyanın, yaptıklarınız yeterli değil” sireni çalar. Yağış Anormallikleri (Şiddetli Yağış, Kasırga, Sel, Ani Sel, Taşkın); Kuraklık; Sıcak Hava Dalgası; Soğuk Hava Dalgası; Isı Adası; Yangın; Hava Kalitesi Kötüleşmesi; Göç; Salgın; Küresel Yüzey ve Küresel Okyanus Sıcaklıklarında Artış; Deniz Seviyesi Yükselmesi; Kar, Deniz Buzu, Buzul, Buz Örtüsü, Buz Dağı, Buz Sahanlığı Değişiklikleri ve Yitirilmesi ile yaşıyoruz. Su her formu ile su ve kara ekosistemlerimizde insan, bitki, hayvan ve mikroorganizma yaşamının temel unsuru iken sebep olduğumuz insan kökenli su afetleri ise büyük sorunumuz. Vatanımızda yaşıyoruz. Kuzey Kutbu ve Güney Kutbu’nda olagelenler bizden epeyce uzakta olsa da birden örneğin buzulların erimesini, buz sahanlığı çöküşünü, kutup ayılarının kilo kaybını, balina nüfusunun azaldığını duyar, endişeleniriz. Sonra?
Akademik ve sivil toplum görevlerimde yeşil ve mavi için emek verirken gezgin yönüm bana güç katmakta. Okurum, gezerim, görürüm, dinlerim, öğrenirim ve yine okurum. Biz gezginler Antarktika’ya ayak basanlar ve basmayanlar olarak ikiye ayrılırız. 16 Mart 2024 günü 22:05’te Prospect Point’te Antarktika’ya ayak bastım. Kıta hayvanlarından önce Adelie pengueni, Weddel foku, Minke balinası ile tanıştım. Sadece Antarktika’da yaşayan İmparator pengueni görünce zıpladım. İnanılmaz bir duygu idi. 30 ülkeden 70 araştırma istasyonu olan kıtada ülkemizin istasyonunun olduğu Horseshoe Adası’na da çıktık. Buz sahanlığı görmeyi heyecanla bekliyordum. Wilkins Buz Sahanlığı görkemini, kıta buz sahanlıklarının küresel ısınmayla geçmişteki ve öngörülen çöküş ve kopuşlarını, buzul kaybını, buz dağı oluşumlarını, buzulların eriyerek okyanus seviyesi yükselmesi ve su sıcaklığı artışını düşünerek kaygı ile izledim. Küçük ada devletleri, besin zincirimiz risk altında.
Gemimiz ve zodyak botta seyrederek, karada yürüyüşlerle zorlu lakin keyifli ve harika bir keşif oldu. 18 Türk gezgini 17 Mart günü 66 derece, 33 dakika enlemindeki Güney Kutup Dairesi’ni geçtik. Neşeyle kutladık. Keşif gezimizde eriştiğimiz 71 derece 33 dakika güney enlemi ile ülkemizden Güney Okyanusu’nda en güneye erişen ilk gezginler olarak rekorumuz oldu. Gurur duyduk. Gemimiz üç gün seyri boyunca gezegenimizin en güneyindeki gemi de oldu. Keşif gezimizden yazarak paylaşmak istediklerim çok. Şimdi bu köşeme sığmaz. Ancak farklı bilgiler sunarak ileride yazacağım.
Doğa laboratuvarı Antarktika’da öğrendiklerim iklim değişikliğine karşı verdiğim uğraşıma güç kattı. Çok çalışmalıyım. Çok. Çok çalışmalıyız. Çok. Paydaşlar ile “İklim Değişikliği Kaynaklı Riskler, Fırsatlar ve Karbon Ticareti” teması ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve İTÜ ana desteğinde gerçekleştireceğimiz IX. İstanbul Karbon Zirvesi’nde, 6-7 Mayıs 2024 günlerinde QS Dünya Üniversite Sıralamaları: Sürdürülebilirlik 2024 genel sıralaması çevresel etki kategorisinde Türkiye’de 1. olan İTÜ’müzün Ayazağa Yerleşkesi’nde bir araya geliyoruz.
