****Ahmet Amca Soruyor, Ziraat Mühendisi Metin Anlatıyor.
***Kahvenin Dumanı, Çiftçinin Derdi
Köy kahvesi her zamanki gibi canlı. Dumanı tüten çaylar, kaşık şıngırtıları ve tanıdık yüzler. Ahmet Amca, yılların toprağa değmiş elleriyle bardağını tutmuş, gözlerini kısarak Ziraat Mühendisi Metin’e bakıyor. Kahvedekiler kulak kesilmiş; kimi baş sallıyor, kimi çayını karıştırıp dinliyor. Ahmet Amca, muzip ama tecrübeli; Metin ise tatlı dilli, sabırlı, hem mektepli hem alaylı. Sorular bazen bilgi için, bazen Metin’i köşeye sıkıştırmak için! Ama Metin sakin, tane tane anlatıyor.
Ahmet Amca: “Evladım Metin, şu enflasyon dedikleri bela tarlayı da mı kurutacak? Gübre, mazot, tohum uçmuş. Kim karlı çıkar, kim dertlenir? Anlat bakalım, tarladaki adamın diliyle.”
Metin: (Gülerek) “Amca, sen zaten bilip de beni sınıyorsun! Ama tamam, kahvedeki abilere, kardeşlere sade sade anlatayım.”
****Enflasyonda Kim Güler, Kim Ağlar?
Metin çayından bir yudum alıp başlıyor: “Enflasyon, paranın bereketinin azalması demek. Ekmek, gübre, mazot pahalılaşır; cebindeki para yetmez olur. Ama bu fırtınada kimi çiftçi kar eder, kimi kara kara düşünür.”
***Karlı Çıkanlar:
*Sabit faizle borç alanlar: Geçen yıl sabit faizle kredi çektin diyelim, Amca. Enflasyon artınca borcun değeri düşer. 100 bin liralık borç, iki yıl sonra 70 bin gibi olur.
*Tarlası, altını, dövizi olanlar: Elinde arazi, birkaç altın ya da dolar varsa, bunların değeri uçar. Tarlanın fiyatı artar, cebin rahatlar.
*İhracat yapanlar: Pamuk, fındık, zeytin yurtdışına satıyorsan, TL düşünce döviz karın artar.
*Enflasyona bağlı destek alanlar: Bazı tarım destekleri enflasyona göre artar. Devlet desteği çoğalırsa, geçimin kolaylaşır.
*Kurnaz tüccarlar: Ucuzken gübre stoklayıp pahalıya satanlar, bu dalgalanmadan kar eder.
***Zarar Edenler:
*Sabit gelirliler: Memur, emekli ya da sabit parayla ürün satan çiftçi, enflasyonla geçinemez olur.
*Bankada TL birikimi olanlar: TL erir, tıpkı tarladaki mahsulün bereketi azalır gibi.
*İthal gübre, mazot kullananlar: Döviz artarsa, gübre ve mazot masrafı bel büker.
*Sabit kira geliri olanlar: Tarlanı kiraya verdiysen ve kira artmıyorsa, eline geçen para pul olur.
*Plansız çiftçiler: Toprağını tanımayan, ezbere gübre atan zarar eder.
Ahmet Amca: (Göz kırparak) “E Metin, tarla var ama bankada da üç kuruş TL’miz var. O ne olacak?” Metin: “Haklısın Amca, TL birikim erir. Ama tarlan varsa, o senin altının! Toprağını iyi işle, plan yap, kar sende kalır.”
