Hububat Tedarikçileri Derneği (HUBUDER) tarafından TMO desteğiyle düzenlenen “IX. Uluslararası 2024 Hasadına Doğru Türkiye ve Dünyada Tahıl Konferansı” Ankara Sheraton Otel’de gerçekleştirildi.
Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürümüz Ahmet GÜLDAL, Konferans’ın açılışında yaptığı konuşmada hububat üretiminin ve piyasalarının son birkaç yılını değerlendirerek önümüzdeki sezona ilişkin beklentilerini dile getirdi.
Dünyada yaşanan savaş, salgın hastalık, kuraklık ve ekonomik kriz gibi nedenlerle hububat üretim ve ticaretinde zaman zaman sıkıntılar yaşandığına değinen GÜLDAL, “Son 4-5 yıldır her sene farklı bir senaryoyla çalışıyoruz. Her yıl ekiliş dönemindeki tahminlerimizle hasat dönemindeki değerlendirmelerimiz farklı oluyor. Bu, dünyada farklılık arz eden dönemsel gelişmelerden kaynaklanıyor. Bu farklı senaryolar ister istemez sektördeki her kesimi etkiliyor.” şeklinde konuştu.
Her hasat yılının kendine has değerlendirilmesi gerektiğini bildiren GÜLDAL, “Ülkemizde buğday ekim alanlarının artmaya başladığını hepimiz fark ediyoruz. Özellikle son yıllardaki pozitif fiyatlandırmalar, bu artışı tetiklemiştir. Nitekim ekim alanları 7 milyon hektarın üzerine doğru tırmanmıştır. Bakanlığımız ve TMO’nun son yıllarda almış olduğu pozisyonlar, üretici ve hububat lehine almış olduğu kararlar, buğday ekim alanlarındaki azalışı sonlandırmış ve ekim alanlarının artmasına sebep olmuştur.” diye konuştu.
Son yıllarda yaşanan farklı senaryoları, TMO’nun köklü geçmişi ve tecrübesiyle başarıyla yönettiğinin altını çizen GÜLDAL “TMO olarak her türlü projeksiyona hazırlıklıyız. Türkiye’nin her noktasına ulaşabilen bir kurumuz. Her türlü alım, satış, depolama, ithalat, ihracat gibi enstrümanlarla piyasayı regüle edebilecek bir iş programına sahibiz.” şeklinde konuştu.
Ülkemizde 2023 yılında 22 milyon tonluk bir buğday üretimi, 9,2 milyon tonluk arpa üretimi ve 9 milyon tonluk mısır üretimiyle son yılların en büyük üretimlerinin gerçekleştiğini hatırlatan Genel Müdürümüz, “Bu süreçlerin sağlıklı bir şekilde yönetilmesinde Tarım ve Orman Bakanlığımız, partnerlerimiz olan tüm sektörler, lisanslı depoculuk yatırımı yapan kurumlar, özel sektör mensupları, TÜRİB, Ticaret Bakanlığımız, yani devletin bütün birimleri ve tüm sivil toplum kuruluşları bizlere ayrı ayrı katkı sağladılar.” şeklinde konuştu.
Genel Müdürümüz, 2023 yılında TMO’nun 13,1 milyon tonluk alım gerçekleştirdiğine ve bu rakamın tarihi bir rekor olduğuna dikkat çekerek “Millî bir servet olarak değerlendirdiğimiz stokları sıkı bir şekilde kontrol ettik. Bu milli servetin bizim için çok önemli ve değerli olduğunu, ekonomik olarak da önümüzdeki birkaç yılın sigortası olduğunu biliyoruz.” dedi.
GÜLDAL önümüzdeki döneme ilişkin de şu değerlendirmede bulundu:
“Ülkemizde 2024 mahsulü bereketli gelecek gibi görünüyor. Özellikle Güneydoğu ve Trakya Bölgelerinde çok pozitif ürün ve iyi rekolte bekleniyor. İç bölgelerde ise son 10-15 güne kadar kuraklık riskinin olduğunu değerlendiriyorduk. Meteorolojik veriler ve sahada arkadaşlarımızın yapmış olduğu gözlemlere dayanarak yayımladığımız Fenolojik Değerlendirme Raporlarında da bunlardan bahsediyorduk. Birkaç haftadır gelen kısmi yağışlarla bir nebze olsun bu riskin hafiflediğini söylemek mümkün. Bu sene hasadın bir miktar öne yaklaştığını, erken başladığını görüyoruz. Ekiliş döneminden itibaren hasada kadar olan tüm süreci TMO olarak çok yakından takip ediyoruz.”
TMO’nun 2024 yılı hasat sezonu çalışmalarının sektör tarafından da merakla beklendiğine vurgu yapan Genel Müdürümüz konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Bizim ne tür hazırlıklar yaptığımızı herkes merak ediyor. Yapılması gereken ne hazırlık varsa bunların hepsi Bakanlığımız ve TMO tarafından çok ciddi bir şekilde planlanarak, hesaplanarak yönetilmekte ve yürütülmektedir. Maliyet hesaplamalarından başlayarak depolama kriterleri ve depolama ihtiyaçları, alım parametreleri, alım yöntemleri dâhil tüm politikalarımız hem TMO’nun kendi birimleri tarafından hem de Bakanlığımızın ilgili birimleri tarafından çalışılıp planlanıyor. Başta Sayın Tarım ve Orman Bakanımız bu konuları çok yakından takip ediyor ve yapılacak çalışmalar onun bilgisi dâhilinde yürütülüyor.”
TMO’nun yeni hasat dönemi için yapılması gereken tüm hazırlıkları tamamladığını belirten GÜLDAL, “Bu hasat döneminde aksaklıkların yaşanmaması için randevu sistemimiz yenilendi ve değiştirildi. Yılın sonuna kadar randevu sistemimiz açık olacaktır.” ifadesini kullandı.
TMO’nun bu yıl kendisine tevdi edilecek tüm ürünleri üreticilerin tercihlerine göre almak için tüm hazırlıkları yaptığını vurgulayan GÜLDAL “Lisanslı depoların kapasitelerini, TMO’nun kendi depolarını, kiralık depolama tesislerini ve açık yığın depolama sistemlerini göz önüne aldığımızda bu yıl depolama ile ilgili bir endişenin olmaması gerektiğini buradan hatırlatmak istiyorum.” dedi.
Hububat alım fiyatlarının da hem sektör hem de üreticilerimiz için oldukça merak uyandıran bir konu olduğunu dile getiren GÜLDAL konuyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bakanlık ve TMO olarak sahadaki maliyet unsurlarıyla örtüşen her türlü maliyet hesaplamasını dikkate alıyoruz. Bu konular en ince ayrıntısına kadar hesaplanıyor. Buradaki önceliğimiz; üreticinin maliyeti ile ilgili bir problem yaşamaması, üreticinin sürdürülebilir üretime devam etmesi ve buğdaydaki ekim alanları ile verimdeki artışı sağlamaktır.”
Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk TEZCAN, Türkiye’nin un ve makarna ihracatında dünyada ilk sıralarda yer aldığına işaret ederek “Geçen yıl sektör adına olumlu sonuçlandı. Buğday yokluğunu yönettiğimiz gibi çokluğunu da yönetebilmeliyiz. Ülke olarak elimizde buğdayımız var. Elimizde buğday olunca pazarlık gücümüz oluyor. Bu yıl geçen yıldan daha fazla un ihraç eder konuma doğru gidiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Buğdayda bu yıl geçen yıla yakın miktarda ürün beklentileri olduğunu bildiren TEZCAN, “Sektör olarak TMO’nun açıklayacağı fiyatın beklentisi içerisindeyiz. Ayrıca geçen yıl sağlanan prim desteğinin bul yıl da artarak devam etmesini talep ediyoruz.” diye konuştu.
Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali KIRALİ, hububatta lisanslı depolama kapasitesinin önemine işaret ederek 2019’da 4 milyon ton olan lisanslı depo kapasitesinin bu yıl 10,4 milyon tona çıktığını söyledi.
HUBUDER Yönetim Kurulu Başkanı Gülfem EREN de geçen sezon TMO’nun, Cumhuriyet tarihinin rekor alımlarından birini yaptığını ve 2024-2025 sezonuna görülmemiş bir stokla girildiğine işaret ederek “Aldığımız son verilere göre, bazı yerel kuraklık problemleri olsa da son günlerde gelen yağışlarla beraber Türkiye’de iyi bir üretim bekleniyor.” görüşünü paylaştı.
