Üreticiden çıkan sebze ve meyvelerin market rafına girene kadar geçirdiği yolculuk, vatandaşa 3 kat zamlı fiyat olarak yansıdı. Eylül ayında makası en çok açan ise havuç oldu. Çiftçinin 7 liraya sattığı havuç, market rafında 26 liradan satışa sunuldu. Zamlı yolculuk limon, kuru kayısı, soğan ve patateste de cep yaktı.
Eylül ayında havuç üreticiden markate gelene kadar 3,5 kat zamlandı. Üretici ile market fiyatlarındaki uçurum vatandaşın cebini yakarken Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şikayetlerin arttığına dikkat çekti.
Eylülde üretici ve market fiyatı farkı en fazla havuçta görüldü. Havuçtaki yüzde 249’luk fiyat farkını yüzde 219,8 ile limon, yüzde 212,9 ile kuru kayısı, yüzde 212,2 ile kuru soğan ve yüzde 205,6 ile patates takip etti.
Tarladan rafa 3,5 kat fiyat farkı
Buna göre havucun fiyatı markete gelene kadar 3,5 kat, limon 3,2 kat, kuru kayısı, kuru soğan ve patates 3,1 kat arttı. Üreticide 7 lira 50 kuruş olan havuç, markette 26 lira 18 kuruşa, 11 lira 50 kuruş olan limon 36 lira 78 kuruşa, 130 lira olan kuru kayısı 406 lira 76 kuruşa, 5 lira 60 kuruş olan kuru soğan 17 lira 48 kuruşa, 4 lira 70 kuruş olan patates 14 lira 36 kuruşa satıldı.
Markette fiyatı en çok artan kuru incir oldu
Eylül ayında markette 36 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 13’ünde fiyat düşüşü görüldüğünü söyleyen Bayraktar, “Markette fiyatı en fazla artan ürün kuru incir oldu. Kuru incirdeki fiyat artışını, yeşil fasulye, sivri biber ve yumurta takip etti. Markette fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 30 ile limon oldu.” ifadelerini kullandı.
Bayraktar, üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 24,3 ile yeşil soğanda görüldüğünü; en yüksek fiyat artışının da yüzde 48,6 ile kabakta görüldüğünü söyledi.
Üretici borcunu ödeyemiyor
Bu yıl geçen yıla göre yaklaşık 1,5 milyon ton fazla patates üretimi olacağını söyleyen Bayraktar, patates fiyatının da yüzde 50 düşüşle 4,7 lira seviyesine gerilediğini söyledi. Üreticilerin 4,7 liraya sattığı patatesin, markette 3 katı fiyatla tüketiciye saltıdığına dikkat çeken Bayraktar, artan maliyetler nedeniyle üreticilerin borçlarını ödeyememe korkusu yaşadığını ifade etti.
‘Önceden olduğu gibi TMO müdahale etsin’
Kuru soğan üretiminde de bir önceki yıla göre yaklaşık 200 bin ton artış olacağını söyleyen Bayraktar, kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılmasını, yeni pazarlar bulunmasını, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin patates ve kuru soğana müdahale etmesi gerektiğini söyledi.
