2022 yılında küresel gıda fiyatlarının yüzde 56 artışla rekor seviyelere ulaştığına dikkat çekilen Allianz Trade’in Tarımsal Gıda Sektör Raporu’nda, sektörde takip edilmesi gereken başlıklar; Gıda güvenliği, Gıdaya erişim, İklim değişikliği, Enerji krizi, Veganizm ve Online sipariş olarak sıralandı.
Ticari alacak sigortasında dünya lideri Allianz Trade 2022 yılı Sektörler Raporu’nu yayınlandı.
Gıda fiyatları yüzde 56 artışla rekor seviyeye çıktı
Pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başta tedarik zinciri olmak üzere olumsuz etkileri ile iklim değişikliklerinden ilk elden olumsuz etkilenen sektörlerin başında gelen gıda sektöründe fiyatların yüzde 56 artışla rekor seviyeye ulaştığı vurgulanan Raporda, enerji krizinin de olumsuz etkilerine dikkat çekildi.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından derlenen tahıllar, yağlı tohumlar, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen Gıda Fiyatları Endeksi de, 2022’de 2021’e göre yüzde 14,3 artışla ortalama 143,7’ye ulaşırken, bunun 1990’dan bu yana kaydedilen en yüksek seviye olduğuna dikkat çekildi.
Vegan beslenme trendi, hayvansal gıda tüketimini tehdit ediyor
İklim değişikliği ve Rusya – Ukrayna savaşı ile baş gösteren enerji krizi bir yana dünya genelinde toplumların bitki bazlı beslenmeye yönelmesiyle ortaya çıkan veganizm trendinin kalıcı olmasının beklendiği vurgulanan Raporda, bunun hayvansal et ve diğer hayvansal ürünlerin tüketiminde önemli bir azalmayı beraberinde getirebileceği ifade ediliyor. Ayrıca, online siparişlerin hayatı kolaylaştırması, sanal market alışveriş uygulamaları ve web sitelerinin özellikle gençler için daha cazip hale geldiği, bu eğilimin ivme kazanmasının büyük perakendecileri zorlayabileceği de belirtiliyor.
Ambalajlı gıda firmaları daha fazla zorlanacak
Ambalajlı gıda firmalarının ise önümüzdeki dönemde talepte önemli bir düşüş yaşamasalar da enerji ve lojistik maliyetleri nedeniyle, zorlanabileceklerine dikkat çekilen Rapor’da, tüketicilerin daha ucuz ürünleri tercih etmesi nedeniyle perakende de satış modeli değişiminin de gündeme geleceği vurgulanıyor.
“Enflasyon tüm üretim zincirini etkiliyor”
Tarımsal Gıda Sektör Raporu’nda “Enflasyon tüm üretim zincirini etkiliyor” ifadesine yer verilirken, sektör risk derecelendirmesi “düşük” olarak tanımlandı.
Sektörün Güçlü Yönleri;
Üretime girdi sağlayan segmentteki çiftçiler ve şirketler için yüksek fiyatlandırma gücü,
Büyüme potansiyeli: katlanarak büyüyen bir küresel nüfusa gıda sağlamanın hayati rolü göz önünde alındığında stratejik konumu,
Gıda, enflasyon şartlarında dahi istikrarlı tüketim devam edecek temel ihtiyaç.
Zayıf Yönleri ise;
İklim değişikliği: Sıklığı ve şiddeti artan seller ve kuraklıklar ekinleri ve çiftlik hayvanlarını etkiliyor,
Gıda işleme ve ambalajlı gıda şirketlerinin, sınırlı fiyatlandırma gücünün yanı sıra enerji ve lojistik, maliyetlerindeki artışla mücadelesi sürüyor,
Özellikle Batı Avrupa’da olmak üzere tüm üretim zinciri boyunca yaşanan nitelikli işgücü sıkıntısı,
Rusya – Ukrayna Savaşı sebebiyle tahıl ticaretinin yüzde 30’unda söz sahibi olan iki ülkenin savaşının, küresel tahıl krizine yol açması, şeklinde sıralanıyor.
Gıdada neler takip edilmeli?
Sektör Görünümü başlığı altında “Neler takip edilmeli?” sorusu ise şöyle yanıtlanıyor:
Gıda güvenliğinin jeopolitiği: Ukrayna’daki savaş gıda stokunu etkiledi. Rus işgalinden önce ülke, limanları aracılığıyla, dünya buğdayının yüzde 12’si, ayçiçek yağının %50’si ve mısırın yüzde 15’i olmak üzere 4,5 milyon ton tarımsal ürün sağlıyordu.
Dünya nüfusu 2023 yılında 8 milyar 10 milyon kişi olarak tahmin ediliyor. Bu nedenle gıdaya erişimin sağlanması, önümüzdeki yıllarda yaşanabilecek olası bir küresel gıda krizinin önlenmesinde kilit role sahip. Özellikle de tahıl ve gübre kıtlığı, iklim değişikliği ve salgın hastalıklar kaynaklı tedarik zinciri sorunları küresel gıda fiyatlarının 2019 sonuna kıyasla %56 artmasına neden oldu.
İklim değişikliği: Sıcaklık, nem ve yağış modellerindeki değişikliklerin yanı sıra fırtına, sel, kuraklık gibi değişen hava şartlarının güçlü etkileri şimdiden, çiftçilik uygulamalarını, üretimi ve gıda mahsullerinin besin kalitesini etkiliyor.
Enerji krizi: Ukrayna’daki savaşın belirsizliği nedeniyle Rusya’nın Avrupa’ya tekrar ne zaman doğal gaz tedarik edeceğini bilmiyoruz. Bu da bölgenin ekonomik görünümü bakımından olumlu değil. Avrupa’nın enerjide kendi kendine yeterli olmaya çalıştığı doğru olsa da bu zaman alacaktır. Sonuç olarak, kısa vadede gübre fiyatlarının yüksek seyretmesini ve bunun tarımsal gıdaların fiyatlarını etkileyerek yüksek seviyelerde tutmasını bekliyoruz. Bununla birlikte, fiyatların 2022 yılının üçüncü çeyreğinde zirve yaptığını ve 2023 yılının bir pivot yıl olacağını tahmin ediyoruz.
Veganizm: Dünya genelinde toplumlar bitki bazlı beslenmeye yöneliyor ve bu küresel değişim kalıcı olabilir. Bu da hayvansal et ve diğer hayvansal ürünlerin tüketiminde önemli bir azalmayı beraberinde getirebilir.
Online sipariş: Sanal market alışveriş uygulamaları ve web siteleri özellikle gençler için daha cazip hale geldi. Bu trendin ivme kazanacağını ve büyük perakendecileri zorlayacağını düşünüyoruz.
