Gıda güvenliği konusunda çalışan BAYETAV’ın TÜİK verilerinden hareketle yaptığı “Sofrasız Çocukluk” çalışmasına göre Türkiye’de 15 yaş altı 4.1 milyon çocuk günde bir öğün bile et, tavuk veya balık yiyemiyor; her 3 çocuktan 1’i açlık çekiyor. BAYETAV Genel Sekreteri, akademisyen Bülent Şık: “35 yıldır gıda güvenliği, beslenme ve çocuk sağlığı hakkında çalışıyorum. Sağlıklı beslenmenin çocuklar için en problemli olduğu dönemi yaşıyoruz. Gıdada toksik kimyasala maruziyet de büyük sorun”
Türkiye ağır bir gıda krizinden geçiyor. Gıda fiyatlarının böylesine arttığı başka bir dönem yok. Son iki yıl içerisinde birçok gıdanın fiyatı 8-9 kat artmış durumda. Bu gıda krizinden en çok etkilenenler ise çocuklar. Milyonlarca çocuk Türkiye’de sofraya oturmadan, gıda krizinin gölgesinde büyüyor. Bu tablo, çocukların yalnızca bedenlerini değil, eğitimlerini, öğrenme başarılarını, okul ve çevre ile ilişkilenmelerini, geleceklerini etkiliyor. Açıkçası çocuklar açken yapılan diğer işler de anlamsız kalıyor.
Bu hafta İzmir’de Halkların Köprüsü Derneği’nin düzenlediği “Sofrasız Çocukluk: Gıda Krizinin Gölgesinde Büyümek” konulu toplantıya online katıldım. Toplantının ismi, içeriği ve konuşmacısı dikkatimi çekmişti. Uzun süredir çalışmalarını yakından takip ettiğim barış akademisyeni Bülent Şık gıda güvencesizliğini anlatıyordu.
Bülent Şık, Akdeniz Üniversitesi’nde akademisyendi, barış imzacısı olduğu için üniversiteden atıldı, mahkeme kararıyla geri döndü. Ama üniversite itiraz etti ve dönüşü engellendi. Bu yıl İspanya’da Helena Maleno Garzón ile birlikte Uluslararası Hrant Dink Ödülü’nü paylaştı. “Mutfaktaki Kimyacı”, “Çocuklar ve Gıda Güvenliği”, “Bizi Yeryüzüne Bağlayan Hikayeler” isimli kitapları var. Yıllardır çevre kirliliği, kanserojenler, gıda güvencesizliği gibi, sağlığımızı yakından etkileyen konuları çalışıyor. Aynı zamanda İzmir merkezli bir vakıf olan BAYETAV’ın genel sekreterliğini de yürütüyor.
Korkunç bir rakam: 5 milyon 700 bini aç!
TÜİK’in son açıklanan “Türkiye’de Çocuk 2024 Araştırması”na göre ülkemizde 18 yaş altında 21.8 milyon çocuk var. 0-14 yaş aralığı çocuk nüfusu ise 17.9 milyon. TÜİK verilerini BM Gıda ve Tarım Örgütü FAO’nun kriterleri üzerinden yorumlayan BAYETAV’ın analizleri, Türkiye’de 15 yaş altı her 3 çocuktan 1’inin açlık çektiğine işaret ediyor. Bu da yaklaşık 5 milyon 700 bin çocuğa karşılık geliyor. Bu korkunç bir rakam!
Rakamları daha detaylı incelediğimizde vahametin boyutu da ortaya çıkıyor. 15 yaş altı 4.1 milyon çocuk günde bir öğün bile et, tavuk veya balık yiyemiyor. Yaklaşık 3 milyon çocuk hayatında bisiklete hiç binmemiş, paten sürmemiş. 3.3 milyon çocuğun doğru düzgün iki çift ayakkabısı yok ve giyecekleri yeni bir kıyafet alamıyorlar. Yine TÜİK verilerine göre 2 milyon çocuğun oyuncağı dahi yok. Yaklaşık 1.4 milyon çocuk yaşına uygun kitap, roman, öykü, dergi, çizgi roman okuyamıyor, 3.2 milyon çocuğun ise herhangi bir kültürel-eğitsel aktiviteye erişimi bulunmuyor.
