Avrupa Copernicus İklim Takibi tarafından yapılan açıklamaya göre geçtiğimiz hafta Cuma günü, küresel sıcaklıklar kayıtların başlamasından bu yana ilk kez endüstri öncesi dönemin 2 santigrat derece üzerine çıktı. Uzmanlara bu, oldukça önemli bir eşik…
Olağanüstü sıcakların aylarca devam ettiği 2023’ün tarihin en sıcak yılı olarak kayda geçmesi, bununla da kalmayıp kuraklık, büyük orman yangınları ve şiddetli fırtınaların gezegenin büyük bölümünü kasıp kavurması bekleniyor.
AB İklim Değişikliği Servisi’nin (C3S) yeni verilerine göre, 17 Kasım’da küresel sıcaklıklar sanayi öncesi ortalamanın 2.07 santigrat derece üzerindeydi.
C3S Başkan Yardımcısı Samantha Burgess X’te (eski adıyla Twitter) yaptığı açıklamada, “Bu, küresel sıcaklığın 1850-1900 seviyelerinin 2 santigrat dereceden fazla olduğu ilk gündü” ifadelerini kullandı.
Copernicus’un X’te yaptığı açıklamaya göre, ilk veriler rekorun Cumartesi günü de devam ettiğini ve sıcaklıkların sanayi öncesi ortalamanın yaklaşık 2.06 santigrat derece üzerinde olduğunu gösteriyor.
Paris İklim Anlaşması hedefi kaçırıldı mı?
2015 Paris Anlaşması, küresel ortalama sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin 2 santigrat derecenin “çok altında”, daha güvenli olan 1,5 santigrat derece eşiğinin altında tutma hedefini ortaya koymuştu. Sıcaklığın tek bir günde 2 santigrat derecenin üzerine çıkılması Paris eşiğinin aşıldığı anlamına gelmiyor. Anlaşma bunun yerine on yıllar boyunca ölçülen bir ortalamaya atıfta bulunuyor.
İklim uzmanları, küresel ısınmayı, 1850-1900 yılları arasındaki ortalamaya kıyasla “30 yıllık küresel ortalamadaki artış” olarak tanımlıyor. Mevcut iklimin bu referans döneme kıyasla yaklaşık 1.2 santigrat derece ısındığı kabul edilmektedir.
‘Isınma sınırına ‘yaklaşılıyor’
2 santigrat derece hedefinin aşıldığı ilk gün, bu yıl kırılan rekorlar serisinin bir parçası. Copernicus’a göre Ekim ayı, Haziran’dan bu yana her ay olduğu gibi küresel olarak kaydedilen en sıcak ay oldu. Uzmanlar 2023’ün 2016’da kaydedilen en sıcak yılı neredeyse kesin olarak geçeceğini düşünüyor.
Bu resmi kayıtların ötesinde bilim insanları, ağaç halkaları ya da buz çekirdekleri gibi daha eskiye dayanan iklim vekil verilerinin, bu yıl görülen sıcaklıkların insanlık tarihinde eşi benzeri görülmemiş, potansiyel olarak 100.000 yıldan daha uzun bir sürenin en yüksek sıcaklıkları olabileceğini gösterdiğini söylüyor.
Copernicus bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, Ekim ayının sanayi öncesi döneme ait ortalama sıcaklık tahmininden yaklaşık 1,7 santigrat derece daha sıcak olduğunu belirtmişti.
Ocak ayından bu yana küresel ortalama sıcaklıkların 1940’a kadar uzanan kayıtlarda en yüksek seviyeye ulaştığını belirten gözlemci kuruluş, 1850-1900 sanayi öncesi ortalamanın 1.43 santigrat derece üzerinde kaydedildiğini de aktardı.
BM Çevre Programı’nın (UNEP) Pazartesi günü yayınladığı yıllık Emisyon Açığı raporuna göre Ekim ayı başından bu yana 86 gün boyunca sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerine çıktı. Bu, Paris Anlaşması eşiğinin aşıldığı anlamına gelmese de UNEP kayıtları, sınıra yaklaşıldığını ortaya koyuyor.
