KİRAZDA SEZONUNDA YAŞANAN SORUNLAR ÜRETİCİ VE İHRACATÇI GÖRÜŞLERİ
KEMAL ERDOĞAN / gidatarim.com
Bu yıl kiraz sezonunda yaşanan sorunları iç ve dış pazardaki problemleri ihracatı görüşleri ve kiraz üreticilerinin görüşlerini bir araya getirdik.Tüketici dertli ,İhracatçı dertli,İhracatın az olmasına rağmen iç piyasada fiyatların yüksek olmasından tüketici şikayetçi.
Kiraz İhracatçılarının görüşleri :2023 kiraz ihracat sezonu başlangıç süresince, Mayıs sonu Haziran ayı döneminde, sık sık ve bol miktarda uzun süreli Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de yağışlar oldu, meyve çatladı, patladı. Hasat edilenin %50’si kiraz sorting (ayırım) makinalarında fire olarak ayrıldı. Üretici alım fiyatı 80 tl/kg oldu. İhracat fiyatı katlandı. Avrupa süpermarketlerinde satış fiyatı çok yüksek olduğu gibi, örnek bir marketle haftalık 10 tır siparişe mukabil 2 tır sevkiyat gerçekleştirebildi.
Avrupa’da da yağışlardan dolayı, Türkiye’ye paralel sıkıntılar orada da kiraz hasadında yaşandı. İstikrarsızlıktan yakınan ve yüksek fiyattan alım yapan süpermarket kiraz alıcıları, kiraz alımlarını durdurma noktasına geldi. Satış reyonundan kaldırıldı. Programlar iptal oldu. Promosyonlar iptal oldu.
Afyon, Isparta bölgelerinin hasat zamanı geldiği Haziran sonu gibi dönemde bol miktarda kaliteli kiraz hasadı başladı. Kaliteli kiraza göre alım fiyatı rasyonel seviyede olması planlanırken, normalin altında gelişti. Avrupa’daki gerçek kiraz alıcıları mağazalarında satışı ve kiraz alımını durdurmuş olmalarından dolayı Türkiye’de kiraz ihracatçıları da alımları yavaşlatmış veya durdurmuşlardır.
Siyasi gelişmeler sonucu Rusya alıcıları da ithalatçıları da Türkiye’den kiraz tedariğini durdurdular, sınır koydular. Türkiye’de kiraz rekoltesinin çok yüksek olduğu Temmuz 2023 döneminde, Avrupa ithalatçı ve süpermarketlerin planlanan miktarlarda satışı Türkiye’den kiraz almaları sonucu, kirazi iç pazar odaklı gelişti. Fiyatların maliyet altında geliştiği dönemde dahi global pazar talebi ve alımları düşük seviyede kalmıştır.
Haziran ayı süresince, kiraz tedariğindeki kalite sorunu yüksek fiyat, miktar yetersizliği, talebin karşılanamaması Avrupa’da kiraz satışında sıkıntı yaratmıştır. Alıcı ve marketleri yıldırmıştır.
Türkiye’nin Temmuz ayı kiraz kalite, miktar ve fiyatı istikrarlı ikmal koşulları çok müsait olmasına rağmen birçok marketin kiraz satışını, Haziran tecrübesi sonrası durdurması, Türkiye’deki ihracatçı faaliyetlerini sınırlamıştır. Ayrıca kiraz sezonu zamanına denk gelen dövizdeki artış, ihracatı destekleyen unsur olmuştur.
İSPARTALI ÜRETİCİ ORHAN KORKMAZ: Orhan Korkmaz ile yaptığım görüşmede aktardığım İhracatçıların görüşlerini paylaştığını söyledi.İlk defa Akdeniz Sineği zararlısı ile karşılaştığını.Akdeniz meyva sineği ile mücadele tecrübesinin olmadığını .Hasat ettiğimiz kirazın 3 de birini satabildik Akdeniz Meyva sineği kirazımızı vurdu
İSPARTALI ÜRETİCİ AYDIN TOLA: Kiraz üretimi arttı bir şeyin üretimi artınca fiyat düşer.Yağışlar,gecikince erken kiraz ile geççi kiracın hasatları çakıştı .Çiftçi dediğin 10 senede bir para kazanır. Elma da aynısı başımıza geliyor. Meyva suyuna satmazsak ondan da para kazanamıyoruz.Bekletebilir sek daha pahalıya satabiliyoruz .Pancar ekimini bırakma noktasına gelmiştim 6 yıl önce ama şu anda pancarın geliri iyi.Patates eksek mi diye düşünüyorum patates e göre ekipman almak lazım O da bu sene para etmedi .Tarım Bakanlığı bazı meyve çeşitlerin ekimini kısıtlayacak yeni bir model üzerinde çalışıyor dedim. Verdikleri destek az çiftçi dinlemez bildiğini eker
