Türkiye’miz, tarımsal hasıla bakımından dünyada ilk 10 ülke arasında olduğu halde, tarım ve gıda ürünleri ihracatında 23’üncü sıradadır.
Bana göre, tarım ve gıda sektörümüzün temel çelişkisi budur!
Başka bir ifadeyle, ihracat performansı mevcut potansiyelin çok altında kalmaktadır.
Türkiye 2023 yılını bu sektörde, büyük bir ihtimalle, 26 – 27 milyar dolar dolayında ihracat ile kapatacaktır.
Evet, Türkiye tarım – gıda dış ticaretinde net ihracatçı konumdadır, bu sonuç elbette gurur vericidir, ancak yeterli değildir. Bu durumda şu soruyu sormamız gerekiyor. Neden daha fazla ihracat yapmıyoruz ya da yapamıyoruz!?
Tanımlanmış bir vadede, söz gelimi, 2035 yılı için niçin 50 milyar dolar gibi bir hedefimiz olmasın!?
Neden mesela, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatımız, bugünkü rakama göre, yüzde yüz artışla 26 – 27 milyar dolar olmasın!?
Neden yaş meyve, sebze ve mamulleri sektörümüzün 10 milyar dolarlık bir ihracat hedefi olmasın!?
Bu örnekleri rahatlıkla çoğaltabiliriz.
Bu güzel ülkenin çok ciddi bir tarım, gıda, odun dışı orman ürünleri ve hatta bu kategoride kabul edilmese bile önemli bir tarımsal mekanizasyon ihracatı potansiyeli var…
İhracat, yol göstericidir, disiplin ve terbiye edicidir. İhracat, yüksek katma değerli üretimi, yeni teknolojileri, yenilikçiliği (inovasyonu) ve Ar-Ge’yi teşvik eder.
İhracat, aslında çiftçimizin görünmeyen dostudur. İhracat, “Akıllı Tarım Ülkesi” olma hedefinin başlangıç noktasıdır.
Peki bu nasıl olacak? İşte asıl soru ve sorun burada!
Önce bu sorunsalı bir öncelikli politika seçeneği kabul edip, sonra eyleme geçeceğiz! Tabii yol haritası da bu çerçevede hazırlanacak.
Sonuç itibarıyla, tarım ve gıdada ihracat gerçeğini algılamadan ve bu doğrultuda somut hedefler koymadan yürümek, bizleri yalnızca bir kısır döngüyle karşı karşıya bırakmaktır. Nitekim yaşıyor olduğumuz gerçek de ne yazık ki budur!
Oysa, Türkiye’mizin “ihracat” odaklı tarım ve gıda politikalarına acil ihtiyacı bulunuyor!
Tarım ve gıda ihracatında artışa değil, büyük bir sıçramaya ve dönüşüme ihtiyacımız var!
Tarım ve Orman Bakanlığımız ile birlikte Ticaret Bakanlığımızı tarihi bir görev beklemektedir.
En halisane duygu ve düşüncelerle, görüş ve önerilerimi paylaşmak istedim.
Saygılarımla…
İsmail Uğural
Tarım Gazetecileri ve Yazarları Derneği (TAGYAD) Yönetim Kurulu Başkanı
Uluslararası Tarım Gazetecileri Federasyonu (IFAJ) İcra Kurulu Üyesi
Hürriyet Ege Yazarı
