TMO’nun makarnalık buğday için ton başına 10 bin, ekmeklik buğday için 9 bin 250 ve arpa için 7 bin 250 lira ödeme yapacağını açıklaması, üreticileri hayal kırıklığına uğrattı. Çiftçiler ve üretici temsilcileri, kararın gözden geçirilerek revize edilmesini istiyor.
Fikri Cinokur-Burdur
Eray Şen- Adana
Mehmet Nabi Batuk – Şanlıurfa
Abdullah Sönmez – Eskişehir
Artan girdi maliyetleri ve kuraklık gibi doğal afetler son dönemde çiftçilerin belini bükerken, uzun süredir dört gözle beklenen hububat taban fiyatlarıyla umutlar yerini hayal kırıklığına bıraktı.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2024 yılı hububat alım fiyatlarını açıkladı. Buna göre TMO makarnalık buğday için ton başına 10 bin, ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 ve arpa için ton başına 7 bin 250 lira ödeme yapacak. Tüm yurtta açıklanan fiyata tepki gösteren sektör temsilcileri, en kısa zamanda bu yanlıştan dönülüp açıklanan fiyatların revize edilmesini talep ediyor. İlk tepki de Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’dan geldi.
Buğday alım fiyatının güncellenmesi talebinde bulunan Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamasında buğday fiyatlarının ülkede üretim yapan hemen her çiftçiyi doğrudan ilgilendirdiğini, açıklanan fiyatların üreticileri hayal kırıklığına uğrattığını bildirdi.
Bayraktar, fiyatın, birlik tarafından kilogram başına 10 lira 87 kuruş olarak tespit edilen buğday maliyetine eşdeğer seviyede, prim dahil kilo başına 11 lira olarak açıklandığına işaret ederek, şu ifadelere yer verdi: “Bu yıl ki alım fiyatı, geçen yıl prim dahil açıklanan kilo başına 9 lira 25 kuruş olan fiyatın sadece yüzde 18,9 üzerinde gerçekleşti. Buğday hasadının başladığı Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ekmeklik buğdayda piyasa fiyatları 9 lira 85 kuruş seviyelerinde. Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile şu an piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır.” Bayraktar, “Buğday fiyatları acilen revize edilmeli. Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’a buğday fiyatlarının revize edilmesine yönelik talebimizi de bir mektupla bildireceğiz. Fiyat revize edilmezse, bu yıl çiftçilerimiz buğdaydan ailesinin geçimini sağlayacak geliri elde edemeyecek, üretimden daha fazla kaçacak” dedi.
Ziraat Mühendisleri Odası’ndan tepki
Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez’den hububat alım fiyatlarına tepki geldi. Suiçmez, “Bu fiyatları vermek, gelecek yıl ‘buğday ve arpa üretmeyin’ demek” yorumunu yaptı. Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş ise, “Buğday alım fiyatının en az tarımsal enfl asyonun altında olmaması lazım sürdürülebilir üretim için. En az 15 lira olması lazımdı. 15 liranın altında olması çiftçiyi bıktırır” dedi. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez de açıklanan fiyatlara tepki gösterdi. Bugday ve arpa fiyatlarının geç açıklandığını belirten Suiçmez, mazot, tohum, gübre, sulamada kullanılan elektrik dahil girdilerin yüzde 50 civarında arttığını söyledi. Suiçmez, “gelecek yıl buğday ve arpa üretmeyin demek” diye konuştu.
“Hiç açıklamasanız daha iyiydi”
Hükümetin buğday fiyatını 9 bin 250 lira açıklayacağına hiç açıklamamasının daha iyi olacağını dile getiren Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, şöyle devam etti: “Çünkü piyasada zaten 9 bin 500 liraydı. Müdahale alım fiyatı neden açıklanır? Fiyatlar ucuz olursa, çiftçiye destek amacıyla yüksek açıklarsınız ama piyasanın altında fiyat açıklıyorsunuz. O zaman açıklamanızın hiçbir hükmü yok. Boşuna fiyat açıklamayın ve piyasayı da bozmayın. Hükümet serbest piyasanın altında fiyat vererek çiftçiyi zor durumda bıraktı. Tüccar da bu fiyatı görünce, fiyatı aşağıya çekti.”
“Bu fiyatla çiftçi ayakta kalamaz”
Eskişehir Odunpazarı Ziraat Odası Başkanı Burhan Çelikoğlu, açıklanan fiyatların enfl asyonun çok altında olduğuna vurgu yaptı. Bu fiyatlarla çiftçilerin ayakta kalamayacağının altını çizen Çelikoğlu, “Geçen yıl 8 lira 25 kuruş olan ekmeklik buğdayın fiyatı 9 lira 25 kuruş olarak, 7 lira olan arpanın fiyatı ise 7 lira 25 kuruş olarak açıklandı. Devletin verdiği primlerle beraber, buğdayda yüzde 20’yi arpada yüzde 10’u bulmayan bir artış oldu. Geçen seneden bu yana üretimde kullandığımız mazotta yüzde 109 fiyat artışı var. Gübre ve işçilik maliyetleri %50-60 arasında yükseldi. Enfl asyonun yüzde 75 olduğu yerde açıklanan bu fiyatlar çiftçinin başına giyotini indirmektir” dedi.