Gençler tarımdan kaçıyor

Tarım ve Gıda Yazarı Ziraat Mühendisi Bilge KEYKUBAT

Geleceği öngörebilmek, yaşamlarını kurabilmek istiyorlar. Tarım ise artan maliyetler, düşük kâr marjları, iklim riski ve pazar belirsizliği gibi riskler içeriyor. Kazanç belirsizliği ve “finansal riskleri yeni nesil hiç sevmiyor.” Kırsaldaki genç, büyük şehri seçiyor. Az sayıdaki hevesli genç ise mülkiyet, kredi ve yatırım gibi engellerle tarıma başlayamıyor.

Her geçen gün daha da kırıl­gan hale gelen gıda güvenli­ği, iklim krizi, artan nüfus, tarım­sal üretimin sürdürülebilirliği ve arz güvenliği; tüm bu küresel baş­lıkların ortak bir kesişim noktası var, “Tarımsal üretimi kim yapa­cak” sorusu.

Bugün farklı kaynaklara göre dünya genelinde çiftçilerin yaş ortalamasının 55’in üzerinde ol­duğu, Avrupa Birliği’nde ise çift­çilerin sadece yüzde 10-15’inin 40 yaşın altında olduğu belirtili­yor. Aslında Türkiye’de de durum pek farklı değil. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’ne göre, ülkemiz­de 2024 itibarıyla çiftçilerin yaş ortalaması 59. TÜİK verilerine göre de tarımda çalışanların yak­laşık yüzde 70’inden fazlası 45 yaş ve üzeri. Durum buyken hâlâ daha gençler, tarım ve gıda sektö­ründen hızla uzaklaşıyor.

Peki, neden gençler tarımdan kaçıyor?

Gençler geleceği öngörebil­mek, yaşamlarını kurabilmek istiyor. Tarım ise artan mali­yetler, düşük kâr marjları, iklim riski, pazar belirsizliği gibi çok katmanlı riskler içeriyor. Kazanç belirsizliği ve finansal riskler ye­ni neslin hiç sevmediği hususlar arasında.

Bir diğer husus da gençler, tarı­mın ‘geri kalmış bir uğraş’ olarak görülmesinden rahatsız. Tarım modernleşmediği sürece gençle­rin gözünde bir ‘kariyer’ olarak değer bulmuyor. Gençler sosyal statü olarak çiftçiliği yeterli dü­zeyde görmüyorlar.