Çeltik üreticilerinin beklentisi en azından tarımsal girdi fiyatlarındaki yüzde 48’lik artış oranında bir fiyat güncellemesi idi. Ancak TMO’nun açıkladığı %22-36 arasındaki fiyat artışı ne yazık ki bu beklentiyi karşılamadı.
Hasat dönemi başlarken Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), bu yılın çeltik alım fiyatlarını açıkladı. Fiyatlar gruplara göre farklılık gösterse de genel olarak %22 ile %36 arasında değişen bir artış söz konusu. Bu artış oranları yeterli mi, birlikte tartışacağız. Ancak önce ülkemizin çeltik üretimi ve ithalatı hakkında birkaç önemli noktayı vurgulamak istiyorum.
Türkiye çeltik üretiminde son yıllarda ciddi bir artış kaydetti. 1990’larda 250 bin ton olan üretim, 2010’da 860 bin tona, 2019 ve 2021’de ise bir milyon ton ile en yüksek seviyesine ulaştı. Bu yıl Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bitkisel üretim birinci tahminlerine göre 980 bin ton üretim bekleniyor. Çeltik üretimi 28 ilde yapılırken Edirne %41’lik üretim payı ile lider konumunda. Edirne’nin ardından %17 Samsun, %15 Balıkesir, %6 Çanakkale ve %6 Çorum illeri geliyor. Bu beş ilimiz toplam üretiminin %85’ini karşılıyor.
Ancak üretimdeki bu artışa rağmen ihtiyacımızı karşılayamadığımız için yıllardır çeltik ithalatına bağımlıyız. En çok çeltiği Bulgaristan, Yunanistan ve Rusya’dan ithal ederken pirinci ise Tayland, Çin, Hindistan, Myanmar ve Arjantin’den alıyoruz. Ancak bu yıl pirinç ithalatını komşularımız Yunanistan ve Bulgaristan’dan yaptık. En fazla pirinç ithal ettiğimiz ülkelerden komşu Bulgaristan’ın Trakya’ya gelen suyu dönem dönem kısıtlayarak Edirne’deki pirinç üretimine sekte vurduğunu da belirtmek isterim.
Kaynak: TÜİK, pirinç ithalatında randıman %55 alınmıştır. 2024 yılı verileri geçicidir.
