“İklim değişikliği üretimi örtü altına yönlendiriyor”

Dört mevsimi yaşayan iklimi ve zengin biyoçeşitliliği Türkiye’yi dünyanın gıda ambarına dönüştürdüğünü belirten Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, “Maalesef iklim değişikliği yüzünden üretim artık örtü altına kaydı” dedi.

Anadolu topraklarında bin­lerce yıldır üretim yapan çiftçilerin, 24 milyon hek­tar alanda 137 milyon ton bitki­sel üretime imza attığını kayde­den Ege İhracatçı Birlikleri Ko­ordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıla­rı Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, “Türkiye, 2024 yılı verilerine gö­re 74 milyar dolarlık tarımsal ha­sılayla Avrupa’da lider konumda, dünyada ise 8. sırada bulunuyor. Türkiye’nin tarım ürünleri ihra­catı 2024 yılı sonunda 36 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu başa­rı Türk çiftçileri ve Türk ihracat­çılarının ortak ve uyumlu çalış­masıyla sağlanıyor” dedi.

Birçok üründe lider

Türkiye pek çok tarım ürünü­nün üretiminde dünya lideri ya da ön sıralarda yer aldığı bilgisini ve­ren Hayrettin Uçak; fındık, kiraz, incir, kayısı, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura, oryantal tü­tün, haşhaş tohumu üretiminde dünya birincisi, ayva, bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, an­tepfıstığı, kestane, vişne, şeftali ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, do­mates, patlıcan, ıspanak ve biber­de ise dördüncü sırada yer alındı­ğını söyledi.

Uçak, “Ayrıca Türki­ye, çiğ süt üretiminde de dünyada 9, Avrupa’da üçüncü sırada ko­numlanıyor. Sığır eti üretiminde dünyada 7, Avrupa’da birinci olan Türkiye, tavuk eti üretiminde dünyada 9, Avrupa’da da ikinci sı­rada bulunuyor. Türkiye, yumur­ta üretiminde dünyada 10, Avru­pa’da ikinci sırada yer alırken, bal üretiminde dünyada ikinci, Avru­pa’da da ilk sırada dikkati çekiyor” diye konuştu.

“Soğuk hava ve don üretimi etkiledi”

Hayati Uçak, Ege İhracatçı Bir­likleri’nin kuru meyveden zeytin­yağına, su ürünlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere, meyve sebze­den tütüne, meyve sebze mamul­lerinden hububat bakliyat yağlı tohumlara kadar geniş bir yelpa­zede üretim yapan Türk çiftçisi­nin ürünlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştırdığını vurguladı. Uçak, “Türkiye’ye 7,5 milyar do­ların üzerinde döviz kazandırıyo­ruz. Türkiye’nin 36 milyar dolar­lık tarım ürünleri ihracatından yüzde 22 pay alıyoruz” dedi.

Öte yandan, 2025 yılının Mart ve Nisan aylarında yaşanan ve 38 ilde etkili olan soğuk hava, dolu, don Türkiye’nin tarımsal üreti­mine ciddi zarar verdiğine atıf­ta bulunan Hayati Uçak, “Fındık, üzüm, kayısı başta olmak üzere pek çok tarım ürünü rekoltelerin­de önemli kayıplar oluştu. Çift­çilerin doğal afetlerde zararları­nın minimuma inmesi için tarım sigortası bu süreçte hayati önem kazanmış durumda. Zararları mi­nimuma indirmek için tarımsal üretimi örtü altına almak günü­müzde daha yüksek sesle konuşu­lur oldu” değerlendirmesini yaptı.

“Tarım sigortası ivedi bir şekilde yaygınlaşmalı”

Kendisi de üretici olan Hayret­tin Uçak, iklim değişikliğinin gü­nümüzde kendisini daha net bir şekilde hissettirdiğini, tarım sek­törünün mart ve nisan aylarında­ki soğuk hava, don ve doludan et­kinlenmesinin önüne geçmek için örtü altı üretime geçmek ve tarım sigortasının yaygınlaşmasının zorunluluk olduğunu dile getirdi.

Türkiye’nin tarım ürünleri ih­racatını 2024 yılında yüzde 3,3 oranında artırarak 36,2 milyar dolara ulaştırdıklarını anlatan Uçak, “Toplam ihracatımızda ta­rım ürünlerinin payı da yüzde 16 olarak gerçekleşti. Egeli ihracat­çılarımızın 2024 tarım ürünleri ihracatı ise yüzde 4’lük artışla 7,6 milyar dolara ulaştı” ifadelerini kullandı.

“Gençler tarım sektörünün Ar- Ge tarafına çok güç katacaklar”

Ege Bölgesi’nin tarım ürünleri ihracatında kilogram başı birim fiyatının 2023 yılında 2,23 dolar iken 2024 yılında yüzde 13’lük ar­tışla 2,55 dolara ulaşmasını ise tüm olumsuz şartlara rağmen ka­zanılmış bir zafer olarak nitelen­diren Hayati Uçak, şunları kay­detti: “Teknoloji, dijitalleşme ve inovasyonun etkisiyle 2024 yılın­da katma değeri daha yüksek ihra­catı sağladık.