Damacana sudaki zamlar tepki çekiyor. Bir yıl içinde 19 litre damacana su fiyatı 12 liradan 30 liraya çıktı. Firmalar akaryakıt zamlarını gerekçe gösterdi. Ancak su, üretim ve kâr kalemlerinin eklenmiş haliyle damacananın fiyatı 18 TL olarak hesaplandı.
Bir yıl içinde içme suyu fiyatının iki katını geçmesi yurttaşları isyan ettirdi. Ambalajlı su sektörü temsilcileri zamlara gerekçe olarak artan nakliye giderleri ve akaryakıt fiyatlarını gösterdi. Cumhuriyet’in nakliye sektörü temsilcilerinden edindiği bilgilere göreyse bir damacanaya koyulan su, kapak, kulp gibi dolar bazlı parçaların maliyetiyle oluşan üretim fiyatı 5 lira. Boş dönüş dahil nakliye fiyatının eklenmesiyle toplam maliyet ise 10 lira. Bir TIR bir seferde 1200 damacana taşıyor. TIR’ların Ankara, İstanbul ve İzmir odaklı 300 kilometrelik seferlerinde damacana başı nakliye ücreti sadece ise 3.5 liraya denk geliyor. Bayi kârı da eklendiğinde 19 litre damacana suyun fiyatı 18 liraya çıkıyor. Üretici firmaya ise 12 lira kalıyor.
SERBEST VURGUN DÜZENİ
Üretim, ulaştırma maliyetleri ve kâr paylarının eklenmesine karşın suyun iki katı fiyatlara satılmasını “serbest vurgun düzeni” sözleriyle değerlendiren Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, “Fiyat standardı yok. Yüzlerce gıda maddesinde yasal engel yok. Resmi kurumların bu vurgun düzenini durdurmak için yasal düzenleme yapması ve ‘Bu fiyatın üzerinden satış olamaz’ diyerek bir karar alması gerekiyor. Asgari ücretli, emekli haneler için bu su fiyatı çok yüksek. Su gibi temel ihtiyaçları devlet karşılamalı” dedi.
SERMAYENİN İNSAFINDA
Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Aziz Koçal ise, “30 lira gibi fahiş bir fiyat denetlenmeli. Serbest piyasa ekonomisi, denetimsiz bir ekonomi anlamına gelmemeli” dedi. “Piyasadaki fiyatlar, sermayenin insafına kalmış” diyen Koçal, “Çeşme suyunun güvenilir olduğuyla ilgili kamuoyu oluşturulması gerekiyor. ‘Çeşme suyu içilmez’ denilerek algı oluşturdular ve damacana sular o zamanlar ortaya çıktı. Sermayenin iş birliği sonucu oluştu?” dedi.
MALİYETLER ARTTI
Ambalajlı Su Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Karamehmetoğlu ise gazetemizin sorularını yanıtladı. Zamları maliyet artışına bağlayan Karamehmetoğlu, “Maliyetler yüzde 261 oranında yükseldi. Damacana fiyatlarına motorin zammı ve köprü otoyol ücretlerindeki artışlar ister istemez doğrudan yansıyor” diye konuştu.
Kaynak: www.cumhuriyet.com.tr
