Yayımlanan yönetmeliğe göre, “Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerini satılamadığı gerekçesiyle iade etmek” haksız ticari uygulama kabul edilecek. Ürünlere ilişkin ödemeler; alacaklının mikro veya küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda 30, diğer durumlarda 45 günü geçemeyecek.
Ticaret Bakanlığı’nca hazırlanan Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 14 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Büyük ölçekli işletme tanımı değişti
Yayımlanan düzenlemeyle, Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmeliğin 1 inci maddesinin birinci fıkrasına “ilke ve kurallar ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “üretici, tedarikçi ve” ibaresi eklenirken, ikinci fıkrasında yer alan “işletmelerin uymaları” ibaresi “ticarette uyulması” şeklinde değiştirildi.
Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Gümrük ve” ibaresi yürürlükten kaldırılırken,
(d) bendindeki Büyük Ölçekli İşletme tanımı, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliğinde belirtilen “orta ölçekli işletme sınırını aşan perakende işletme” olarak değiştirildi.
Aynı fıkraya eklenen bentle de;
“v) Otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünü: İşlenmemiş sebze ve meyveler ile uygun saklama koşullarına rağmen üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen işlenmemiş kırmızı etler, işlenmemiş kanatlı etleri, işlenmemiş su ürünleri, sakatat, mantar, yumurta, süt ve süt ürünleri, unlu mamuller, tüketime hazır gıda maddeleri ve kısmen pişmiş ürünler ile 5 inci maddenin yedinci fıkrasına göre Bakanlık tarafından karar verilen diğer ürünleri,”
tanımı yapıldı.
Haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacak
Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin başlığı “Tedarik zincirinde haksız ticari uygulamalar” değiştirilirken, maddenin yeni haline göre;
Haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacak. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde taraflardan birinin diğer tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetleri haksız ticari uygulama sayılacak.
Haksız ticari uygulama kabul edilecek faaliyetler
Kalite standartlarının sağlanması amacıyla sözleşmede yer verilen ürün içeriği, kullanılacak teknoloji gibi koşullar hariç olmak üzere, herhangi bir gerçek veya tüzel kişiden mal veya hizmet teminine zorlamak,
Kampanya maliyetini, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtmak,
Tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin koşullarını yazılı sözleşmeyle veya taraflar arasındaki mutabakatı gösterebilecek e-posta, faks veya elektronik ortamdaki diğer yazılı araçlarla belirlememek,
Karşı tarafın aleyhine tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya vade, iade ve kampanya koşulları gibi esaslı hususlarda açık ve anlaşılır olmayan hükümlere sözleşmede yer vermek,
Aktivite, reklam, dergi, anons ve benzeri şekillerde tanıtım hizmeti veya teşhir ünitelerinde özel konumlandırma hizmeti gibi ürün talebini doğrudan etkileyen herhangi bir hizmet vermediği ve verdiği hizmetin türü, süresi ve/veya sayısını ve hizmet bedelinin tutar ya da oranını sözleşmede belirtmediği halde prim ve bedel almak veyahut mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı katılım bedeli ve başka adlar altında prim ve bedel almak,
Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine yönelik siparişleri, ürünün teslim tarihinden önceki otuz gün içinde iptal etmek,
Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin tesliminden veya mülkiyetinin devrinden sonra bozulma ya da zayi olma gibi maliyetleri yansıtmak,
gibi her durumda haksız ticari uygulama kabul edilecek.
Tarım ve gıda ürünleri, satılamadığı gerekçesiyle iade edilemeyecek
Aynı şekilde; “Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere idari ve cezai yaptırımlara veya müşteri şikayetlerine ilişkin maliyetleri yansıtmak, Kararlaştırılan teslim tarihine uyulmaması, ürün niteliğinin ve saklama koşullarının sağlanmaması gibi nesnel ölçütlere dayanan aykırılık hallerinde uygulanacak hükümlere sözleşmede yer verilmediği hâlde ya da kamu kurumlarına veya adli mercilere başvuruda bulunulduğu gerekçesiyle, ürünlerin listeden çıkarılması, sipariş edilen ürün miktarının azaltılması, bu ürünlere ilişkin pazarlama ya da kampanya benzeri hizmetlerin durdurulması veya mali yükümlülük getirilmesi gibi ticari misillemelerde bulunmak, İşletme ölçeği ile ürün ve faaliyetlerine ilişkin esaslı hususlarda gerçek dışı veya yanıltıcı açıklama veya bildirimde bulunarak karşı tarafın zararına sebep olmak, Hızlı tüketim malları hariç olmak üzere üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerini tesliminden veya mülkiyetinin devrinden sonra satılamadığı gerekçesiyle iade etmek” haksız ticari uygulama kabul edilecek.
Ödemeler sözleşmede öngörülen sürede yapılacak
Yönetmeliğin 5 inci maddesi değişikliğiyle de, Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerden kaynaklanan ödemelerin, sözleşmede öngörülen süre içinde yapılması esas olacak.
Üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi; alacaklının mikro veya küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda otuz, diğer durumlarda kırk beş günü geçemeyecek.
İkinci fıkrada belirtilen ürünlerin dışında kalan tarım ve gıda ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi, alacaklının mikro veya küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda altmış günü geçemeyecek.
Ödemenin çekle yapılması durumunda, geçerli ibrazın başladığı tarih; vadeli araçlarla yapılması durumunda ise vade tarihi bu maddede belirtilen süreler içinde olacak.
Maddede belirtilen süreler, teslim veya mülkiyetin devri tarihlerinden hangisi önce ise o tarih esas alınarak hesaplanacak. Kısmi teslim veya devirlerde ödeme süresinin hesaplanmasında her bir teslimat veya devir ayrı ayrı dikkate alınacak. Ödemenin süresi içinde yapıldığına ilişkin ispat yükü borçluya ait olacak.
Mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği uyarınca sınıflandırılacak. Ölçek tespiti yapılabilmesi için borçlu, e-Devlet kapısı üzerinden verilen ve işletme ölçeğini gösteren İşletme Sınıfı ve KOBİ Vasfı Belgesini alacaklıdan talep etmek ve bu belgeyi kendi işletmesi için alacaklıya vermekle yükümlü olacak.
Otuz gün içinde bozulup bozulmadığı hususunda tereddüde düşülen tarım ve gıda ürünlerinde Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığının görüşünü alarak karar verecek. Verilen karar, Bakanlığın internet sitesinde ilan edilerek, üst meslek kuruluşlarına gönderilecek.
Zincir marketlere tıbbi beslenmeye yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü
Yönetmeliğin 11 inci maddesine eklenen fıkraya göre,
Bakanlık, şube sayısı iki yüzden fazla olan zincir mağazalara, iki yüz elli metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde uygulanmak üzere, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren hastalıklara yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü getirmeye yetkili olacak.
Yönetmeliğin bazı diğer maddelerindeki ibarelerde değişiklik yapan Yönetmelik, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek.
www.gidahatti.com/haber/18388281/ticaret-bakanligi-gida-perakendesinde-kurallari-degistirdi?
