2023’te dünyada 85 milyar tavuk kesilip yenileceği tahmin ediliyor. Hem yetiştirmesi ucuz hem de çevreye zararı daha az kabul ediliyor. Vox’ta yayınlanan haberdeki verilere göre tavuk hakimiyeti en az 10 yıl daha artarak sürecek.
Modern tavukçuluğun doğuşundan bu yana geçen yüz yılda, sığır ve domuzu geride bırakan tavuk dünyanın en popüler eti oldu. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) geçen ay yayınladığı rapora göre önümüzdeki 10 yıl içinde bu trend ivme kazanacak. Artış iklim değişikliği, hayvan refahı ve ekonomik kalkınma açısından ciddi sonuçlar getirecek.
Şu anda insanlık yılda tam 74 milyar tavuk yetiştirip kesiyor. Rapora göre 2023 itibarıyla bu rakam yüzde 15 artarak 85 milyar civarına çıkacak. Kıyaslamak gerekirse aynı dönemde et için yetiştirilen sığır ve domuz sayısının sırasıyla 365 milyon ve 1.5 milyar olması bekleniyor.
Dünya nüfusunun sadece yüzde 16’sı yüksek gelirli ülkelerde yaşarken toplam etin yüzde 33’ü bu ülkeler tarafından tüketiliyor. Ancak burada da hızlı bir değişim söz konusu: Yüksek gelirli ülkelerde et tüketimi sabit seyrediyor, hatta önümüzdeki 10 yılda Avrupa’da düşüş bekleniyor. Asya ve Latin Amerika gibi orta gelirli bölgelerde ise hızlı bir yükseliş var.
Modern çağımız tavuk kemikleri ile anlatılacak!
Bu durumu iktisatçıların Bennett Kanunu adını verdiği şeye bağlayabilirsiniz: İnsanlar yoksulluktan kurtuldukça bitki ağırlıklı, tahıl ve nişasta bakımından yoğun düşük emisyonlu yiyecekleri bırakıyor ve daha çeşitli, emisyon oranı daha yüksek diyete yönelerek et ve süt ürünleri, ayrıca meyve-sebze ile beslenme artırıyor. Milyonlarca insan global orta sınıfa dahil oldukça dünyadaki tavuk popülasyonunun hayal bile edilemeyecek seviyelere ulaşması bekleniyor.
Dünya çapında kırmızı etten beyaz ete geçiş kısmen temel ekonomiyle açıklanabilir: Tavuklar yemi ete dönüştürme konusunda domuz ve sığırlardan daha verimli olduğundan çok daha ucuza yetiştirilebiliyor. Enflasyon ve global ücret durgunluğu insanları daha ucuz etlere yöneltiyor. Tüketiciler ve hükümetler sağlık ve çevre konularını da dikkate alıyor. Tavuk ve balık genel olarak domuz ve sığırdan daha sağlıklı kabul ediliyor. Üstelik tavuk ve balık üretimi çevre için korkunç olsa da kırmızı ete kıyasla karbon ayak izleri daha küçük.
