Ülkemizde ve dünyada birçok firma, artan maliyetlerle başa çıkmak için ürün miktarlarını azaltma yoluna gidiyor. Ekonomik bir perspektiften bakıldığında, bu uygulamaya Shrinkflasyon (İng. Shrinkflation) deniyor. Bu durum, gittikçe artan bir biçimde birçok tüketicinin dikkatini çekiyor.
Markalar, fiyatlarını düşürmeden ürünlerinin miktar ve gramajlarını sessizce ve yavaşça azaltıyor. Bir zamanlar 100 gram olan çikolataların çoğu, 90 gram. Bunu birçok üründe görmek mümkün.
Tüketiciler ürün küçültmeye karşı daha dikkatli
Tüketiciler bu değişimi fark etmekte yavaş kalmış olsalar da, artık daha çok fark ediyorlar ve bundan memnun değiller. ABD Başkanı Joe Biden dahi 2024 Birliğin Durumu konuşması sırasında bu modern para tasarrufu taktiğine dikkat çekti, “Buna shrinkflation deniyor. Aynı miktarda ücret ödüyorsunuz, ancak içinde yaklaşık %10 daha az ürün var” dedi. Küçülen sadece ürünlerin hacmi değil, bazı şirketler paket başına düşen ürün sayısını da azaltıyor.
Tüketiciler tepkisini koyuyor
Giderek daha fazla sayıda tüketici, satın aldıkları ürünlerin boyutlarının küçüldüğünü, fiyatlarının ise aynı kaldığını ya da arttığını fark ettiklerini bildiriyor. Tüketici analiz platformu CivicScience, konuya ilişkin şu verileri paylaştı: “Alışveriş yapanların %61’i birkaç üründe küçülmenin etkilerine tanık olurken, %25’i de birkaç üründe bunu fark etti. Bu yüzdelerin her ikisi de ‘shrinkflation’ kelimesinin dilimize ilk girdiği 2022 yılından bu yana arttı.”
“Shrinkflation” kelimesi TikTok ve X gibi sosyal medya sitelerinde trend olmuş durumda. Kullanıcılar Shrinkflasyon’un en kötü örneklerini paylaşıyor ve başkalarını kandırılmamak için satın aldıkları ürünlerin ağırlığına dikkatle bakmaya çağırıyor.
CivicScience’ın rakamlarına göre, tüketicilerin çoğunluğu daha küçük bir ürünle karşılaştıklarında satın alma işleminden tamamen vazgeçme eğilimine. Diğerleri de marka değiştirmeyi tercih ediyor. Bu bilgi, marka geliştirme şirketi Qualtrics’in dediği gibi, marka sadakatine büyük ölçüde güvenen üreticiler için büyük bir endişe kaynağı olabilir. Qualtrics, “Marka sadakati, gelir hedeflerini tutturmak veya kaçırmak arasındaki fark anlamına gelebilir” diyor.
Üreticiler neden ürün boyutlarını küçültüyor?
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde maliyet, Shrinkflasyon dönüşümünün arkasındaki birincil itici güç. Üreticiler son yıllarda artan üretim maliyetleriyle karşı karşıya kaldı ve bunları müşterilerine yansıttı.
Şekerleme devi Mondelēz International’den bir sözcü, FoodNavigator’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Tüketicilerin karşılaşmaya devam ettiği ekonomik baskıları anlıyoruz. Ürün boyutlarımızda herhangi bir değişiklik yapmak, bizim için son çare. Bir gıda üreticisi olarak, tedarik zincirimiz genelinde girdi maliyetlerinde önemli artışlar yaşamaya devam ediyoruz. Ürünlerimizde yaygın olarak kullanılan kakao ve şeker gibi bileşenler daha önce olduğundan çok daha pahalıya mal oluyor.
Bu arada enerji, paketleme ve nakliye gibi diğer maliyetler de yüksek kalmaya devam ediyor. Bu da ürünlerimizin üretiminin çok daha pahalı olmaya devam ettiği anlamına geliyor. Bu maliyetleri mümkün olduğunca kendimiz tolere etmiş olsak da hala önemli zorluklarla karşı karşıyayız.”
Tüm bu bilgiler bir tarafa, tüketicilerin önemli bir kısmı ürün fiyatının ürün boyutundaki azalmaya uyacak şekilde düşürüldüğünü düşünmüyor.
