Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) tarafından yayımlanan 2023’e Doğru Alkollü İçecek Sektörü raporunda, vergilerin tekrar düzenlenmesinin kaçak içki sorununun çözümü açısından önemli katkı sağlayacağı ifade edildi.
TGDF’nin 2021 yılında yayımladığı 2023’e Doğru Alkollü İçecek Sektörü raporunda, alkollü içki sektörü tarım ve dış ticaret ekosistemi perspektifinden değerlendirildi, vergi ve kaçak sorununa ilişkin öneriler ortaya kondu.
Raporda Türkiye’deki alkollü içecek sektörünün, tarım sektöründen aldığı hammaddeyi yüksek katma değerli içeceklere dönüştürdüğü, bu süreçte turizm sektörüne ve iç tüketimden kaynaklı ÖTV gelirine katkı yapan en önemli sektörlerden olduğu ifade ediliyor.
Alkollü İçecekler Sektörü’nün tarladan başlayan değer zincirinin en önemli bileşenlerinden birisi olduğunu, binlerce çiftçinin her yıl alın teri ile ürettiği üzüm, arpa, anason, şerbetçiotu gibi tarımsal ürünleri yüksek katma değerli içeceklere dönüştürdüğünü vurgulayan rapor, Türkiye’de 50 binden fazla çiftçi ailesinin alkollü içecek sektörüne yönelik üretim yaptığı tespitine yer veriyor.
“Sektör, kapasitesinin yarısını kullanıyor”
Raporda, alkollü içecek sektörünün satış ağı, üretim kapasitesi ve potansiyeli hakkında önemli veriler paylaşıldı:
“Türkiye’de üretilen alkollü içecekler 45 binden fazla perakende ve toptan satış noktası ve 25 binden fazla açık satış (otel/restoran/lokanta) noktasında satışa sunulmaktadır. Görüldüğü üzere alkollü içecek sektörü tarımsal ürün alım tarafında binlerce çiftçi ile binlerce satış noktasından oluşan büyük bir organizasyonu birbirine bağlamaktadır.
2019 yılı itibariyle yıllık 2 milyar litreye yaklaşan üretim kapasitesine sahip olan sektörde kapasite kullanım oranı ortalama %54 oranındadır. Bu oranın gelişmesi tüm değer zincirinin gelişmesi ve desteklenmesi anlamına gelmektedir.”
“Alkollü içecekler sektörü ekonomiye büyük katkı veriyor”
Türkiye’de alkollü içecekler sektörü ülke ekonomisine gelir sağladığı başlıkların sıralandığı raporda, “Sektör 3 kanaldan gelir etkisi yaratmaktadır.
Bunların başında tarım sektöründen aldığı hammadde satın alımları gelmekte olup turizm ve dış ticaret kanalında yapılan satışların işletmelerin cirolarına katkısı ve iç pazarda yapılan satış üzerinden alınan ÖTV vergisi diğer gelir etkisi yaratan unsurlar olarak dikkat çekmektedir” denildi.
ÖTV ve kaçak içki sorunu
Yüksek ÖTV ve satış fiyatlarının kaçak içkiyi tetiklediği ifade edilen raporda şu bilgiler paylaşıldı:
“Son yıllarda alkollü içecek fiyatlarındaki yüksek satış fiyatları kayıt dışı üretimin artmasına neden olmuştur. Özellikle 2016 yılı sonrasında piyasaya arz edilen etil alkol miktarına patlama yaşanmış olup aynı dönemde evde içki üretimi ile ilgili kitler ve ürünler piyasaya sürülmüştür.
Yüksek fiyat nedeniyle kaçak içki üretiminde büyük artış yaşanmış ve sadece 2019 yılında 796 bin litre kaçak içki ele geçirilmiştir. Ancak sayıştay raporlarına göre 2019 yılında piyasaya sürülen etil alkolün 20 milyon litre distile alkollü içecek (rakı, votka vb.) üretiminde kullanıldığı ve kaçak üretim nedeniyle 2019 yılı için 1,56 milyar TL’lik ÖTV kaybına neden olduğuna dikkat çekilmiştir.
Çözüm önerisi
Hem kaçak üretimin azaltılması hem de dengeli bir iç tüketim için ÖTV oranlarının yeniden düzenlenmesi sektöre büyük katkı sağlayacaktır.
Bu kapsamda, özellikle alkollü içecek piyasasının yoğun sezonunun başladığı yaz başlangıcı yerine yılda bir kez hedeflenen enflasyon oranında artış gerçekleştirilmesi makul bir sistem olacaktır. Gerek turizm sezonu ve gerekse tarımsal üretim kaynaklı sezonsallık nedeniyle ÖTV oranlarının düzenlenmesi ile ilgili en iyi dönemin ise Mart yada Eylül ayı olduğu düşünülmektedir.”
Raporun tamamını TGDF internet sitesinden okuyabilirsiniz.
