Kentlerde yaşamakta olan insanlarımız yeterli gıdaya ulaşamıyor, çünkü gıda fiyatlarında olağanüstü artışlar söz konusu.
Gıda fiyatlarında Nisan 2020’ye göre yıllık olarak yüzde 29,7 oranında artış var.
2025 Nisan ayında geçen yılın nisan ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 24,1, et-balık fiyatlarında 16,5, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 34,4 oranında artış oldu.
Yağ fiyatları yüzde 38,4,meyve fiyatları yüzde 20,4, sebze fiyatları ise yüzde 54,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 30,1, diğer gıda fiyatları ise yüzde 15,8 oranında zamlandı.
Neden gıda fiyatlarında artış var, dilerseniz kimilerimizin yeterince bilmediği kök nedenlerini sıralayalım:
Çiftçiler yaşlanıyor, tarımdan kopuyor
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’ne göre;
- Tarım sektöründe çalışan nüfusumuzun her geçen yıl biraz daha yaşlanıyor.
2024 yılı itibarıyla çiftçilerimizin yaş ortalaması 59’a yükseldi. Yaş ortalaması erkeklerde 58, kadınlarda 61.
18-32 yaş arası genç çiftçilerimizin oranı ise sadece yüzde 5. Bu durum, gençlerimizin tarımsal üretimden ve kırsal yaşamdan hızla uzaklaştığını gösteriyor.
- Kırsal nüfusumuz, ekonomik, sosyal ve eğitim olanaklarının kısıtlı olması nedeniyle her geçen yıl azalıyor.
Evlenme çağına gelen gençlerimiz, kentlerde asgari ücretle çalışmayı, köyünde çiftçilik yapmaya tercih eder hale geldi.
Son on yıllık süreç içinde iki milyondan daha fazla insan tarımı bırakarak kente göç etti.
Tarımsal üretimde maliyet enflasyonu var
Tarımsal girdilerin fiyatları giderek artıyor.
- Mazot fiyatı son 1 yılda yüzde 105 arttı. Hasat zamanında mazota her gün zam geliyor.
- Mart 2023’ten bu yana gübre fiyatı yüzde 20 ile 35 arasında değişen oranlarda yükseldi.
- Zirai ilaç yüzde 56,6, elektrik yüzde 2,1 arttı.
- Besi yeminin fiyatında yüzde 43,7, süt yeminde yüzde 44,8 artış oldu.
Çiftçiye verilen mazot ve gübre desteği yetmediğini gibi tarımsal ilaç ve elektrikte aşırı artışlardan dolayı maliyetler arttı. Buna karşılık açıklanan taban fiyatlarının yeterli olmadı. Üstelik çiftçinin ürettiği ürünlerin de her gün fiyatı düşüyor.
