2024 yılı, iklim krizinin ne denli ciddi olduğunu kanıtladı ve gezegenimiz için kara bir dönüm noktası olarak tarihe geçti. Guardian tarafından yayınlanan ve AB’nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) verilerine dayanan inceleme, 2024’ün insanlık tarihindeki en sıcak yıl olduğunu ve sanayi öncesi seviyelere kıyasla sıcaklıkların 1,6°C’ye ulaştığını ortaya koyuyor. Bu, Paris Anlaşması’nın 1,5°C hedefinin ilk kez aşıldığını ve iklim krizinin artık inkar edilemez bir noktaya ulaştığını gösteriyor. Sıcaklık artışı, yalnızca termometrelerde bir rakam değişikliği olarak kalmadı ve bu korkutucu tablo, dünyanın dört bir yanında benzeri görülmemiş afetlere zemin hazırladı ve milyonlarca insanı etkiledi.
Valensiya’da seller, ABD’de yıkıcı kasırgalar, Filipinler’de tayfunlar ve Amazon’da kuraklık gibi felaketlerle hayat bulan iklim değişikliği, ekosistemleri altüst etti. Ancak bu bir son değil, uyarıdır. Bu yılın aşırı hava olayları ve felaketlerle dolu bilançosu, insanlığı daha kötü senaryolara hazırlanmaya çağırıyor.
Felaketlerin ardındaki gerçek: İnsanlık ve ekosistemler tehlikede
C3S verilerine göre, 10 Temmuz 2024’te gezegenin neredeyse yarısı (%44) şiddetli sıcaklık stresinden etkilendi. Aynı yılın 22 Temmuz’u, modern tarihin en sıcak günü olarak kaydedildi. Bu veriler, küresel sıcaklık artışının yalnızca çevresel etkilerle sınırlı olmadığını; sosyal, ekonomik ve sağlık krizlerine dönüştüğünü kanıtlıyor.
İklim bilimci Dr. Samantha Burgess’in belirttiği gibi, 2024 yılında rekor seviyelere ulaşan atmosferik su buharı, yoğun yağışlara ve ölümcül sıcak hava dalgalarına neden oldu. Bu durum, dünya genelinde milyonlarca insan için sefalet anlamına geliyor. İnsanlık olarak, iklim değişikliğinin ne kadar yıkıcı olabileceğine dair bir “gerçeklik kontrolü” yaşadık.
Krizden çıkışın yolu: Bildiklerimizi uygulamak
Durum umutsuz görünse de çözüm yolları aslında oldukça açık: Fosil yakıtlardan uzaklaşma hızımızı arttırmak, ormansızlaşmayı sona erdirmek ve yenilenebilir enerjiye daha hızlı geçiş yapmak. Ancak, bu adımların bir an önce atılması gerekiyor. Ancak bu dönüşümün gerçekleşebilmesi için uluslararası iş birliği şart. Şubat ayında ülkelerin yeni emisyon azaltma hedefleri sunması bekleniyor. Ancak bu hedefler, gerçekçi ve kararlı bir şekilde uygulanmadığı sürece etkisiz kalacak.
Guardian’ın incelemesi, bu konudaki küresel yetersizliği de gözler önüne seriyor: Aralık 2023’te Dubai’de düzenlenen BM İklim Konferansı’nda verilen sözlere rağmen, karbon emisyonlarının 2024’te yeni bir rekor kırması bekleniyor.
C3S Müdür Yardımcısı Dr. Samantha Burgess’in açıklamaları, durumun aciliyetini vurguluyor: “Paris Anlaşması sınırındaki 1,5°C›lik uzun vadeli ortalamayı aşma olasılığımız artık çok yüksek. 2024’teki bu yüksek küresel sıcaklıklar, benzeri görülmemiş sıcak hava dalgaları ve yoğun yağış olayları anlamına geldi ve milyonlarca insan için sefalet yarattı.”
