Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan ‘Sıfır Atık Projesi’ kapsamında gelecek nesiller ve gezegen için harekete geçerek Procompo Çevre Teknolojileri şirketini kuran Esra Cevahir, geri dönüştürülmeyen organik atıkların Procompo makineleriyle kompost veya hayvan mamasına dönüştürülme sürecini Dünya Gazetesi’ne anlatıyor.
DEİK, Türkiye-Zambiya İş Konseyi Kurucu Başkanı olarak 3 dönem Zambiya’da ve Cibuti, Ruanda, Gine, Fildişi sahilleri, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kamerun’da çalışan Esra Cevahir, pandemi sürecinin başlamasıyla birlikte Afrika’da tanışmış olduğu ve ilgilendiği organik gübre konusunu, fabrikalaşarak Türkiye’de yapmaya karar veriyor. Cevahir, bu süreç içerisinde Türkiye’de başlatılan ‘Sıfır Atık Projesi’ kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının ‘Sıfır Atık Yönetmeliği’ uygulaması sonucunda Procompo Çevre Teknolojileri’ni kuruyor. Procompo, çevre teknolojilerine yönelik yüzde 100 yerli makineler üretirken, bu makineler sayesinde atık gıdaların hayvan maması veya kompost olarak işlenerek geri dönüştürülmesini sağlıyor.
Yürüttükleri AR-GE çalışmalarıyla çevre teknolojileri konusunu daha ileriye taşımayı hedeflediklerini belirten Cevahir, “Misyonumuz, ürünlerimizle bayrağımızı dünyaya taşıyarak sektör lideri olarak yolumuza devam etmektir. Bugün 7.6 milyar olan dünya nüfusunun 2050 yılında 9.8 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Artan nüfusun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için küresel gıda üretiminin 2050’ye kadar yüzde 60 oranında artması gerektiği hesaplanıyor. Her yıl üretilen gıdanın üçte birinin israf edildiği gerçeğinden yola çıkarak ve bunun çevresel boyutuna bakarak, gıda atıklarının küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 11’inden sorumlu olduğunu görüyoruz” diyor.
Ekonomik boyutta ise dünya genelinde her yıl 1.3 trilyon dolar, ülkemizde ise ortalama 300 milyar lira değerinde gıda israfıyla karşılaşıldığı bilgisini veren Cevahir, Türkiye’de 1995’te 17 milyon ton olan atık oranın, 2025’te 38 milyon ton olmasının beklendiğini belirtiyor.
Her yıl kişi başı 93 kilogram yiyecek israf ediliyor
“Belediyeler tarafında bakılırsa; 2018 yılı resmi verilerine göre toplanan atık miktarının 33 milyon ton olduğu, bunun 14.5 milyon tonunun ise gıda atıklarından kaynaklandığı bildiriliyor. Bunun parasal değerinin ise 14 milyar dolara tekabül ettiği tahmin ediliyor. Ülkemizin yıllık tarımsal gıda ihracatının yaklaşık 18 milyar dolar olduğunu göz önüne alırsak, neredeyse ihraç ettiğimize yakın gıdayı israf ettiğimiz görülüyor” diyen Cevahir, gıda kayıp ve israfının küresel bir sorun olduğuna vurgu yapıyor. Çözüm için ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde çaba gerektiğine dikkat çeken Cevahir, sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Bunun için hem kamuya, hem STK’lara hem de özel sektöre görev düşüyor. 2021 BM Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre dünya genelinde 619 milyon insan açlıktan etkilenirken, aynı yılda 931 milyon ton gıda israf edilmiştir. Dünyada israf edilen gıda, 40 ton kapasiteli 23 milyon kamyon dolusu yiyeceğe karşılık geliyor. İsraf her ülkede önemli miktarda gerçekleşiyor. Türkiye de gıda israfının çok olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Her yıl kişi başı 93 kilogram yiyecek israf ediliyor. Procompo olarak çevre teknolojileriyle bu israfı önlemek için çalışırken hem ülkemize hem de dünyamıza manevi borcumuzu ödemeye ve aynı zamanda ekonomik katma değer sağlamaya çalışıyoruz.”
