Hamdi Ulukaya’nın şirketi yeni tesisinde günde 5.4 milyon litreye kadar süt işleyebilecek. Amerikalıların gözdesi Chobani’nin kurucusu, Forbes dergisine “her şeyin yeni başladığını” söyledi.
Chobani’nin kurucusu bütün ürünlerini Amerika’da bizzat üretmek için elinden geleni yapıyor. Milyarder CEO Hamdi Ulukaya bu hafta New York yakınındaki son teknoloji tesisin temelini attı. Yeni fabrikada 500 milyon ton Chobani yoğurt, krema ve diğer süt ürünleri imal edilecek. Ulukaya’nın toplam yatırımı 1.2 milyar doları bulacak. Şirket bir ay önce de Idaho fabrikasını büyütmek için 500 milyon dolar yatırım yaptığını açıklamıştı. Üstelik Ulukaya’ya göre bu daha başlangıç.
Genişleme hamlesini Forbes’a anlatan 52 yaşındaki Ulukaya “Kaliteli gıdaların birçoğuna herkes erişemiyor. İşin en zor tarafı bu hedefi gerçekleştirmenizi sağlayacak imalat kapasitesine ulaşmak” diyor. Ulukaya ayrıca, “Her şeyi şirket içinde yapıyoruz. Ürünler yüzde 100 bize ait. Bu da tesis gerektiriyor” ifadelerini kullandı.
Yılda 3 milyar dolar
Chobani 3 milyar dolar yıllık geliriyle Amerika’nın en çok satan yoğurt markası. Geçen yıl satışları yüzde 20 artıran firmaya çoğu gıda şirketi gıpta ediyor. 2023’te La Colombe kahve firmasını 900 milyon dolara satın aldılar ve paketlenmiş tüketici ürünleri sektörünün en büyük bağımsız ve özel şirketlerinden biri durumundalar. İşletmenin çoğunluk hisselerine sahip olan Ulukaya’nın tahmini serveti 2.4 milyar dolar.
ABD’ye yıllar önce Türkiye’den göçen Ulukaya şimdilerde nüfuzunu kuzeydoğu eyaletlerindeki faaliyetleri iki katına çıkarmak için kullanıyor. Bölge sorunsuz değil. Mandıracılar bir süredir kuzeydoğudan kaçıyor. Bu yüzden Chobani ve New York valiliği yeni yatırımı ülkenin doğal gıda üretimi alanındaki en büyük yatırım olarak nitelendiriyor. Yeni tesisin finansmanı Chobani’nin elindeki nakitle karşılanacak. Bir şirket sözcüsü “Bunlar şu an için şirketin ekstra borç almasını gerektirmeyen çok yıllık projeler” diyor. Ayrıca New York eyaleti on yıl boyunca 73 milyon dolarlık vergi indirimi ve Fast NY adlı ekonomik kalkınma programı kapsamında 22 milyon dolarlık hibe gibi teşvikler sağlıyor.
Yeni tesis günde 5.4 milyon litreye kadar süt işleyebilecek. Bu da halihazırda New York’un en büyük süt alıcısı olan Chobani’nin yıllık tüketimini 2.6 milyar litre artırması anlamına geliyor. Hamle bölgede kalan mandıracılar için büyük nimet. Halihazırda değişken fiyatlar yüzünden birçoğu zorda. Danone gibi büyük rakipler de ya sözleşmelerini kısalttı ve feshetti ya da bölgeden tamamen ayrıldı.
Öte yandan Chobani kitle pazarına açıldı. New York’un Rome bölgesindeki 130 bin metrekarelik tesis tamamlandığında 28 üretim hattını içinde barındıracak. Eski Griffiss Hava Üssü’nün olduğu bölgeye inşa edilen 607 bin metrekarelik yeni tesis Chobani’nin New York’taki ikinci fabrikası olacak ve en az 1000 kişiye istihdam yaratması bekleniyor. Ulukaya “Büyük gıda işletmeleri için altyapı gerekiyor. Hepsinin inşası zor. İşin temellerine daha fazla zaman harcıyoruz çünkü esas olan bu” diyor.
İşi ailesinden öğrendi
Bu devasa altyapı yatırımları Ulukaya için bir bakıma her şeyin başladığı yere dönmek demek. Doğu Anadolu’dan Kürt bir çiftçi ailesinin çocuğu olan Ulukaya peynir ve yoğurt yapımını küçük yaşlarda ailesinden öğrendi. 1994’te İngilizce öğrenmek için New York’a göç etti. Devamında babası ABD’de satılan peynirin kalitesizliğini fark edince oğlundan ailenin ürettiği beyaz peyniri ithal etmesini istedi. Ulukaya New York yakınındaki küçük bir fabrikada kendi beyaz peynirini yapıp satmaya başladı ama pek bir şey kazanamadı.
