Buğdayın başına gelenleri önceki yazımda kısaca özetlemeye çalışmıştım. Sırada fiyat açıklanırken yaşananlar var.
Geçtiğimiz hafta tam da söylediğim gibi fırıncılar bayram sonrası ekmek zamlarını yapmaya başladılar. İzmir’de 210 gram ekmek 200 grama düşürülerek fiyatı 7 TL oldu.
Yapılan açıklamalar diğer illerde de zamların geleceği yönünde. Şu anda fırıncı hala elinde kalan eski unlarla üretim yapıyor. Ekmek maliyeti fırının büyüklüğüne göre 6 ile 7 TL arasında değişiyor. Ekmeklik un fiyatları ortalama 550 TL düzeyinde seyrediyor. 9,25’ten alınacak buğday ile yapılacak 50 kg unun fiyatı en az 700 Tl olacak. Fırıncı 700 TL’den alacağı un ile 200 gramlık ekmeği en iyi ihtimalle 8 TL’ye mal edebilir. Asıl ekmek sorunu, bir ay sonra başlayacak hazırlıklı olmakta fayda var. Uncular henüz bu yılın un zamlarını geçmediler.
O KADAR FAZLA BUĞDAY İTHAL ETMEYE NE GEREK VARDI
Ekmekteki duruma kısaca baktıktan sonra buğdayın geçmişine bakalım. Tarihler 25 Nisan 2023’ü gösterdiğinde Resmi Gazetede yer alan 7167 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gıda ürünlerine ilişkin ithalat rejimi kapsamında buğday, arpa, mısır ithalatında gümrük vergisi oranı yüzde 130’a yükseltildi.
Karar 1 Mayıs 2023 tarihi itibariyle uygulamaya konuldu. Bu sırada Türkiye’nin en büyük buğday ithalatçıları normal zamanlara göre oldukça yüksek olacak şekilde 3 milyon tondan fazla tahıl ithalatı yaptı. Sakla samanı gelir zamanı dedirtecek türden.
BUĞDAY BOL OLACAKSA İTHAL BUĞDAYA NE GEREK VARDI
Oysa aynı dönemde Türkiye’nin 2023 buğday rekoltesinin en az 20 milyon ton olacağı dillendirilmişti. Buna rağmen bu kadar çok ithalata gerek var mıydı soru işareti? Uygun fiyattan gümrüksüz ithalat yapıldı depolar doldu taştı. Sadece Türkiye’de değil dünyada da bu yıl rekoltenin iyi olacağı çoktan açıklanmıştı.
Karadeniz Tahıl Koridoru çözülmüştü. O dönemde kur düşüktü ortalama 290 Dolar ile ithal edilen buğday içeride açıklanan şu andaki 360 Dolar buğday fiyatı arasındaki fark oldukça iştah açıcı. Milyonlarca ton buğday içeride satılıp gelir elde edilebilir. Bazen şeytanın avukatlığını yapasım geliyor olsa da depolara buğday dolu piyasa allak bullak, kazanan henüz belli değil.
Soru şu; acaba bu büyük ithalatı yapanların buğday fiyatında herhangi bir etkisi olabilir mi?
Eskiden Dahilde İşleme Rejimi kapsamında buğday ithal edilip işlenip ihracat yapılıyordu. Yeni dönemde önce ihracat alıp sonra ithalat yapılması yönünde düzenleme yapıldı. Amaç ithal edip iç pazardaki buğday fiyatlarını düşürmeyi önlemek ve stoklardaki dengesizliği gidermekti. Tüm bunlara rağmen 1 Mayıs öncesi bu kadar yüklü buğday ithal etmek. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu dedirtecek türden.
Rusya 15 Temmuz itibariyle hasada başlıyor, Rus çiftçisi buğdayı 100 Dolardan satıyor, yüzde 50 vergi ve navlun ile Temmuz sonunda Rus buğdayının 220 dolardan satışa sunulacağı yönünde öngörüler var. Rusya’nın 100 milyon ton buğday rekolte beklentisi var.
https://www.tarimdanhaber.com/uretimde-planli-donemde-bugdayda-sorun-sarmali
