Avrupa’da traktörler yürüyor da Türkiye’de neden kimseden ses yok. Türk çiftçilerin durumu hepinizin malumu. “Kol kırılır yen içinde kalır” atasözüne olan bağlılığımızdan olsa gerek Türk çiftçilerinin sesi çıkmıyor, ya da işler çok iyi.
Avrupa iyi günde kötü günde birlikte hareket ederken biz; “bayramlar, düğünler ve cenazeler bir de maç izlerken toplanıp” asıl mühim zamanlarda işbirliği yapmayı hazzetmiyoruz. Avrupa’da üretimin yüzde 80’i tarımsal örgütlere üye/ortak çiftçiler tarafından yapılıyor.
Biz de tarımsal örgütler örgüt içinde örgüt kıvamında. Birliklere menfaat elde ederken aslan, sorunları ortaya koyarken kuzu kesiliyorlar. Tarımsal örgüt ve kooperatiflere “birlikte hareket edelim” demek hakaret addediliyor. Sorunumuz toplaşıp birlik olamamaktan mı kaynaklı düşünürken, AB’deki olanları analiz edelim mi? Traktörlerin tehdidi altında yatan gerçekler neler…
Olay uzun, çetrefilli, biraz sabır…
Çiftlik Sayısı Azalıyor, Traktörler boşa sahneye çıkmadı.
Dünyada 656 milyondan fazla çiftlik var. Giderek azalıyor son 20 yılda Avrupa’da 5,3 milyon çiftçi işini kaybetti. 475 milyondan fazla çiftlik 2 hektardan daha düşük arazide üretim yapıyor. Küresel tarım istihdamı 1,23 milyar. Afrika’da istihdamın yüzde 62’si, Asya’da yüzde 40’ı ABD’de yüzde 23’ü ve Türkiye’de yüzde 15,8’den fazlası tarımdan geliyor. AB’de istihdamdaki payı yüzde 8’lerde. Karın doyurmaktan çok göz doyuran tarım yoksulların ayaklanmasını durduran yegâne araç. Karnı aç insan topluluklarının neler yapacağı tarih sahnelerinde bi dolu.
Gerçek Sebepler
Para olmadığı kesin. Zira AB bütçesinin üçte biri çiftçilere gidiyor. Yıllık 54 milyar Avro CAP için yâri Ortak Tarım Politikası için ayrılıyor. Para var ama doğru üreticiye gitmiyor, desteklemelerin yüzde 80’i en büyük en zenginlere gidiyor, gayet tanıdık.
Seçimler Yaklaşıyor En Büyük Koz Traktörler
2024 bir çok AB ülkesinde seçim yapılacak, aşırı sağ ve muhafazakarlar; “çiftçileri biz kurtaracağız” algısı yaratmaya çalışıyor.
Bu da tanıdık, İmamoğlu, Yavaş, Kurum Tarım ve Orman Bakanlığı misyonunu çoktan almışlar.
Argümanları; “çiftçileri temsil eden kooperatifler, çeşitli örgütler, çiftçi lobiler, hükümetler üreticiyi koruyamıyor, yürürlükteki “çevre mezuatı” yetersiz.” Vaatleri; “güven, istikrar ve refah.”
İklim felaketi ve istikrar yan yana gelmesi çok zor. Nasıl becerecekler reçete yok. AB Komisyonu; “çiftlikler arazilerinin yüzde 4’ünü onarıcı tarıma- ekolojik yeterliliğe ayırma zorunluluğunu” doğru bulmuyorlar, ama mecburuz” diyor.
Protestolardan Nemalananlar
Çiftçilerin yanındaymış gibi durup arkadan iş çevirenler, karmaşadan nemalanalar, hepsi “nimeti ganimete çevirmeye” çalışıyor. Yaklaşan seçimlerin yıldızı çiftçiler. Kazananlar kaybedenleri toprağa gömecek. Marjinaller, aşırı sağcılar, hepsinin tek derdi ortalık yangın yeriyken ateşi harlamak. Türk mevkidaşları da “tarım bitti, Konya kadar Hollanda” ile başlayan cümleler ile dünyadan bihaber ateşi körüklüyor.
Sadece aşırı sağcılar değil komplo teorisyenleri de mevzudan nemalanıyor. Hollanda’daki nitrojen krizi geçtiğimiz yıl kırsal popilist Çiftçi- Vatandaş Hareketi’nin kurulmasına yol açtı. Almanya Başbakan Yardımcısı Robert Habeck; “radikal gruplar protestoları istismar ediyor, darbe fantezileri dolaşıyor, etnik milliyetçi imgeler açıkça sergileniyor” diyerek olacaklara dikkat çekti.
