İstanbul’un Kuzey Ormanları içinde yer alan Belgrad Ormanı, üstlendiği işlevler nedeniyle yaşamsal bir değere sahip olup “muhafaza ormanı” statüsü ile koruma altına alınmıştır. Belgrad Ormanı’nın bu statüsünün korunması zorunludur. Konuyu tarih, bilim, ekoloji, biyoloji ve insan sağlığı açılarından ele alalım.
Kanuni Sultan Süleyman Sırbistan seferinden dönerken beraberinde getirdiği Sırp savaş tutsaklarını bugünkü adı Belgrad Ormanı olan, orman içindeki Bizans döneminden kalma Ayvat köyüne yerleştirilmiştir. Köy, bu yerleşimden sonra, Belgrad köyü olarak anılmaya başlanmış, çevredeki ormanın adı da Belgrad Ormanı olarak benimsenmiştir. Bu orman, 5 bin 237 hektar alanı kapsamaktadır.
Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi-Marmara tipinin geçiş kuşağında yer alan Belgrad Ormanı, özellikle iklim ve toprak koşulları nedeniyle çok sayıda ağaç ve diğer bitki türleri ile hayvan türünü barındırmaktadır. Ormanın “muhafaza ormanı” statüsünde olması ve korunması da bu zengin çeşitliliğin sürekliliğini sağlamıştır. Ülkemizde ilk yaban hayatı üretim istasyonu “Bahçeköy Geyik Üretim İstasyonu” 1959’da burada kurulmuştur.
AĞAÇLANDIRMA VE SU KAYNAĞI
Osmanlı döneminde Orman Mektebi Âlisi’nin ve Cumhuriyet döneminde İstanbul Üniversitesi(İÜ) Orman Fakültesi’nin araştırma ve uygulama ormanı olması nedeniyle, ülkemizin modern ormancılığa geçişinde ilk araştırmalar yapılan ve en çok deneme alanı kurulan araştırma ormanları arasındadır.
Ülkemizin ilk arboretumu (canlı ağaç müzesi) olan Atatürk Arboretumu, bu orman içinde ve 296 hektarlık bir alan üzerinde, 1949’da kurulmuştur. Atatürk Arboretumu, başta dünyanın meşe türleri olmak üzere, 2 binden fazla ağaç ve diğer bitki türünü içermektedir. İstanbul halkı ve akademisyenler, arboretumda bu türleri görme ve araştırma yapma olanağı bulabilmektedir.
Türkiye’de ilk orman fidanlığı Osmanlı döneminde, Orman Mektebi Âlisi öğrencileri için Belgrad Ormanı’nda kurulmuştur(1916). Bu fidanlıktan, Cumhuriyet döneminde Ankara-Gazi Çiftliği’ne de fidan gönderilmiştir. İÜ Orman Fakültesi öğrencilerinin uygulamaları ve iğne yapraklı fidan yetiştirmek için Belgrad Ormanı’nda 1944’te kurulan Bahçeköy Orman Fidanlığı, halen bu işlevleri ile kent ağaçlandırmaları için fidan yetiştirmeyi sürdürmektedir.
