Global pazarda son beş sezonda elde ettiği ortalama yüzde 11’lik payla Türkiye, küresel kuruyemiş üretiminde ABD’den sonra ikinci sırada yer alıyor. Ayrıca dünya kuru meyve üretiminde ise yine ABD ile başı çeken Türkiye, 3 milyar dolara yaklaşan ihracat geliri ile küresel pazarda en çok ihracat yapan ikinci ülke. Sektör, katma değer katılarak yapılacak ihracat ile daha da gelişme potansiyeli taşıyor.
Kuruyemiş ve kuru meyve üretimi, tarımsal üretim ile ilişkisi ve sağlıklı gıda ürünlerine olan talep artışı ile her geçen gün önem kazanıyor. Artık kuruyemişler ve kuru meyveler, yılbaşı kutlamalar, davet ve özel günler dışında sağlıklı atıştırmalık seçeneği olarak günlük beslenmede daha geniş yer alıyor. Gıda sektörü ile ilişkisi temel alındığında kuruyemiş ve kuru meyve sektörü, diğer sektörlere göre daha az dış kaynak kullanımına ihtiyaç duyması ile dikkat çekiyor. Sürdürülebilir kuruyemiş ve kuru meyve üretimi ise daha çok odaklanılan bir alan halini alıyor.
Küresel üretim son on yılda yaklaşık iki katına çıktı
Uluslararası Kuruyemiş ve Kuru Meyve Konseyi (International Nut & Dried Fruit – INC) tarafından açıklanan yıllık verilere göre küresel boyutta gerçekleşen üretim artışı, verilere de yansıyor. Küresel ağaç yemişi üretimi çekirdek bazlı ürünler, kabuklu fıstıklar hariç olmak üzere son on yılda neredeyse iki katına çıkarak 2014/15 sezonunda kaydedilen 3,62 milyon ton seviyesinden 2023/24’te 5,69 milyon tona ulaştı. INC tahminlerine göre 2024/25 sezonu için bu miktarın 5,97 milyon tona ulaşılması bekleniyor.
2020/21 sezonunda yaşanan 50,78 milyon tonluk zirvenin ardından kabuklu ürün bazında küresel yer fıstığı üretiminin 2023/24 sezonunda 47,73 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor ve 2024/25 sezonu için ise 52,48 milyon tonluk yeni bir zirveye ulaşması öngörülüyor. Toplam kuru meyve üretimi 2023/24 döneminde 3,36 milyon ton olarak gerçekleşeceği ve 2024/25 döneminde 3,33 milyon ton olarak kaydedileceği tahmin ediliyor.
