Elif Özge Yalçın
Türkiye’nin en önemli tarımsal ihraç ürünlerinden fındıkta, küresel alıcı Ferrero’nun piyasadaki ağırlığı yeniden tartışma konusu oldu. Hasat zamanı yüksek maliyet nedeniyle fiyat artışı beklenirken alım fiyatının kilogram başına 300 liranın altına inmesi üreticileri hüsrana uğratıyor. Üreticiler, fiyat belirleme gücünün büyük alıcıların elinde toplanması nedeniyle kendi söz haklarının giderek azaldığına dikkat çekiyor. Ferrero’nun yerel tüccarlar üzerinden piyasayı yönlendirdiği ve alım temposunu düşürerek fiyatları baskıladığı görüşü hâkim.
Dikkatleri fındık piyasasına çeviren tartışma, geçtiğimiz ay sonunda uluslararası basında yer alan “Ferrero Türkiye’den fındık alımını durdurdu” haberiyle başladı. Üreticiden ve meslek örgütlerinden yükselen tepkiye paralel şekilde Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle de “Bu girişimleri fındık arzının sınırlı olduğu bir yılda fındık fiyatlarını baskılama girişimi olarak değerlendirmekteyim” dedi.
2024’te Ferrero’ya yönelik soruşturma sonrasında alınan taahhütleri hatırlatarak “Kimse, önce söz verip sonra kendi taahhüdünü aşındırma girişiminde bulunmamalı” sözleriyle tepki gösterdi. Fakat sonuçta Rekabet Kurumu, şirketin eylül, aralık döneminde almayı taahhüt ettiği 45 bin ton kabuklu fındık alımını 30 bin tona düşürdü.
Üreticiler ve meslek örgütleri Rekabet Kurumu’nun işlevsiz kaldığını, devletinse sorunlar için politika geliştirme iradesini göstermediğini savunuyor. Büyük girdi maliyetlerine katlanan, son kuraklık nedeniyle rekolte kaybeden üretici “Üzerine böyle manipülasyonlarla uğraşıyoruz. Artık fındıkla uğraşmaya değmiyor” diyor.
