Küresel besin soğan, her çağda ve her coğrafyada halk tepkisinin siyasal erk üstündeki göstergesi olmuş, güçlüleri yerinden etmiş.
Yazılarımı okuyanlar bilir, genelde anlatacağım konunun tarihinden başlarım ama bu defa sondan gelip başlığın içeriğini dolduracağım. Soğan zarı ardından son günlerin “soğanlı” gündemini dünya üzerindeki benzer yaşanmışlıklar ışığında irdelemeye çalışacağım. Ve hadi hayırlısı diyeceğim…
Öncelikle söylemeliyim ki ben de soğanın dünya üzerinde yaşayan neredeyse tüm insanların en çok tükettikleri arasında olduğunu, böylesine küresel bir lezzetin sofraya geliş sürecinin günlük hayat üzerindeki yansımasını hiç düşünmemiştim. Baktım ki soğan diktatörleri sarsan, yapısal erki sallayan, iktidarları çürüten bir sebze. Çok örnek var ama yakın tarihlerden birkaç soğan krizi buldum, yaşananların hepsi sandığa yansımış, soğana zor ulaşmak oyların rengini değiştirmiş.
Hindistan’da sofraların vazgeçilmezi olan soğan, sık sık gündemi belirlemiş, siyasetin üstünde, günlük yaşamın içinde olmuş. Hindistan halkı, ne zaman soğan fiyatları hızlı artsa, siyasal bir sorunun geleceğini, toplumsal bir kargaşanın yakınlarında olduğunu düşünürmüş.
Siyasal analizcilere göre Hindistan’da birkaç yemek dışında soğan kullanılmadan yapılan yiyecek olmadığı için soğan fiyatlarındaki dalgalanmalar sıradan insanın hayatını doğrudan etkiler, ne olup bittiğini anlama ve tepki verme güdüsünü tetiklermiş. Hatta Hint seçimlerinde soğan fiyatları zaman zaman sonucu da belirlemiş! Örneğin 1998 yılı Delhi eyalet seçimlerinden iktidardaki BJP Partisinin beklenmedik bir yenilgiyle çıkmasına yüksek soğan fiyatları sebep olmuş.
Filipinlerde soğan krizi
Geçtiğimiz aylarda Filipinlerde soğan fiyatlarının artması sonrasında ülkedeki lüks anlayışı da değişmeye başlamış, fiyatının yüksekliği nedeniyle kullanımı gitgide azalan soğan lüks bir ürün haline gelmiş; sosyal medyada durumu alaya alan çok sayıda paylaşım yapılmış.
Kimi düğünlerde nedimeler çiçek yerine soğan demetleri taşımış, kimi yerde de yurt dışına çıkanlar dönüşlerinde hediye olarak soğan getirmişler. Bazı restoranlar soğan içeren yemeklerini menülerden kaldırmışlar ve ortalık durulana kadar soğanlı yemekleri servis etmeyeceklerini kapılarına yazmışlar. Bu dönem içinde ülkeye yasadışı soğan sevkiyatları olmuş, Çin’den gelen 310 bin dolar değerindeki soğan, gümrükten giysi etiketiyle kaçak sokulmaya çalışırken yakalanmış.
