Tarımda yıllardır çözülemeyen planlama sorunu için sonunda düğmeye basıldı, yönetmelik yayımlandı. Artık hangi tarlaya ne ekilip dikileceğine bakanlık karar verecek. Ama maliyetler kontrol edilemiyor, desteklemeler enflasyonun altında. Bu koşullarda planlı üretimin tek başına arz ve fiyat istikrarı sağlayacağı şüpheli.
Tarımın kronik sorunları denildiğinde akla genelde üretimdeki plansızlık ve yüksek girdi maliyetleri gelir.
Yıllardır yaşanan arz-talep-stok dengesizliği ve fiyatlardaki dalgalanmaların temelinde planlama eksikliği olduğu her fırsatta sektör tarafından dile getirilir. Geçen hafta Resmi Gazete’de yayınlanan “Tarımsal Üretimin Planlanması Yönetmeliği” yeni bir dönemin başlangıcı olabilir. Artık Türkiye’de hangi alana ne ekilip dikileceğine Tarım ve Orman Bakanlığı otoriteleri karar verecek gibi görünüyor. Bir başka deyişle tarımda ezbere üretim sona erecek gibi duruyor. Çiftçi, yeni yönetmeliğe göre artık bakanlıktan izin almadan tarımsal üretimi kafasına göre yapamayacak gibi anlaşılıyor. Cümlelerin sonunda kesin ifadeler kullanmamamızın bir sebebi var. Onu yazımızın ilerleyen kısımlarında gerekçeleriyle detaylandıracağız. Tarımda son kararı 7 kişilik kurul verecek Peki, bundan sonra ne olacak?
Türkiye’nin son genel tarım sayımının yapıldığı yıl 2001
Tarım Bakanı tarafından görevlendirilecek bakan yardımcısı başkanlığında; Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü, Bitkisel Üretim Genel Müdürü, Devlet Su İşleri Genel Müdürü, Hayvancılık Genel Müdürü, Bakanlık Strateji Geliştirme Başkanı, Tarım Reformu Genel Müdürü’nün üyesi olduğu yedi kişilik bir Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu oluşturulacak. Bu kurul tarımsal planlanmaya esas olmak üzere dönemler itibarıyla ürün veya ürün grupları ile asgari ve azami üretim miktarlarını belirleyecek.
Türkiye’de kanun yapmak ya da yönetmelik çıkartmak sorun değil. Mesele mevzuatların bir türlü fiiliyata geçirilememesinde
Bunlar belirlenirken de mevcut sosyoekonomik koşullar, üretim maliyetleri, uluslararası gelişmeler, iç ve dış ticaret dengeleri, sektörün mevcut durumu ile çevre-iklimsel faktörler başta olmak üzere farklı parametreler baz alınacak. Ve bu planlama için il bazında, aralarında çiftçi temsilcileri dahil kamu, özel sektör, STK üyeleri ve akademisyenlerin de yer aldığı, vali yardımcısı başkanlığında teknik komiteler oluşturulacak. Üç yıllık dönemi kapsayacak olan üretim planlamasında ortaya çıkacak olası ihtilafların çözümü içinse tespit ve keşif komisyonlarını yönlendirecek tahkim komisyonları kurulacak. Sizleri çok detaya boğmadan ana hatlarıyla sistemin işleyişini özetlemeye çalıştık.
