Restoranlar ile gıda satan işletmelerin denetiminden Tarım ve Orman Bakanlığı sorumlu. Rutin olarak her işletme yılda en az bir kez bu işlemden geçiyor ancak İstanbul Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Akbulut ‘Denetimin niteliği önemli ama maalesef üstünkörü yapılıyor’ diyor.
Almanya’dan tatile İstanbul’a gelen 4 kişilik Böcek ailesinin tüm fertleri, geçen hafta zehirlenerek yaşamını yitirdi. İlk anda yemek yedikleri işletmelerdeki gıdadan zehirlendiklerinden şüphelenildi. Fakat adli tıp görüşü ölümlerin gıdadan değil konakladıkları otele yerleşmelerinden birkaç saat önce yapılan ilaçlama yüzünden zehirlendikleri yönünde. Yine de toplumda uyanan gıda zehirlenmesi korkusu dinmiş değil. Peki denetimler nasıl yapılıyor? Konuyu taraflarına sorduk…
Numune saklamaları şart
Türkiye’de restoranların ve diğer bütün gıda satan işletmelerin gıdalara ilişkin denetiminden Tarım ve Orman Bakanlığı sorumlu. Bu denetim sürecini ilçe müdürlüklerinin bünyesinde çalışan “gıda kontrol görevlileri” yürütüyor. Denetim sisteminin nasıl işlediğini öğrenmek için, Beşiktaş İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden bir gıda kontrol yetkilisi ile konuştuk. Yetkili, sistemi şu şekilde açıklıyor: “Her restoranın yapmış olduğu ilk üründen 72 saat boyunca numune saklaması gerekiyor. Bir zehirlenme şikayeti aldığımızda o numuneyi laboratuvara göndererek ölçümler yapmamız için bu şart. Denetimlerde mekanın temizlik şartlarına uygunluğunu incelediğimiz gibi, her bir ürünün de etiketli ve izlenebilir olması gerekiyor. Dışarıdan alınan ürünlerin faturalarına ve kayıtlı bir işletme olup olmadığına bakılıyor. Eğer bir ürün kayıtsız işletmeden alındıysa ya da numune saklanmamışsa idari para cezası uygulanıyor.”
15.1 milyon lirayı bulan ceza
“Eğer bir işletme asgari gereklilikleri tam sağlayamamışsa oraya 3 ayda bir, bir nebze sağlayanlara 6 ayda bir, eksiksiz işleyen işletmelere ise 8 ayda bir gidiyoruz. Beşiktaş’ta 6 ekibimiz var. Denetimler esnasında grupları sabahçı ve öğlenci olarak ayırıyoruz. Çok olağanüstü durumlar yoksa 4-5 işletmeyi denetleyip günü tamamlarız. Numune alma durumunda numune alıp döneriz. Hakkında şikayet olan işletmeleri öncelikli olarak denetleriz. Eğer bunların hiçbiri yoksa sistemdeki sıraya göre işletmelere gideriz. İdari para cezaları durumun vahametine göre değişmekle birlikte 2025 yılı için 21 bin -15.1 milyon lira arasında. Hıfzısıhha Kanunu’na aykırılık varsa en az 5 bin 951, en fazla 24 bin 17 lira ceza kesilebilir. Eğer işletmedeki aykırılıklar daha vahimse, konu yargıya taşınır ve niteliğine göre adli karar çıkar.”
