Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) İklim Değişikliği, Biyolojik Çeşitlilik ve Çevre Ofisi direktörü Kaveh Zahedi; pandemi, iklim değişikliği ve çalışma gibi gıda fiyatlarını etkileyen sorunların sorumlu tarım – gıda uygulamalarıyla aşılabileceğini söyledi.
FoodNavigator tarafından düzenlenen Climate Smart Food (İklim Yönünden Akıllı Gıda) dijital zirvesine katılan Kaveh Zahedi, konuşmasında “Ülkeler COVID’den ve bunun neden olduğu, gıda güvencesi de dahil olmak üzere büyük etkiden kurtulmak üzereler. Sürecin devamında farklı jeopolitik dinamikler geliyor; Ukrayna’daki savaş… Bu da yine gıda üzerinde etkili oluyor. Diğer tarafta aşırı hava olayları var. Yani dünya genelinde etkili olan üst üste krizler veya basamaklı krizler söz konusu. Hikayenin en büyük parçası da elbette iklim değişikliği” diye konuştu.
Gıda üretimi söz konusu olduğunda, tarım arazilerinin üçte birinin bozulmuş olması bu krizleri daha da derinleştiriyor. Peki burada neler yapılabilir?
Gıda sistemlerinin değişmesi için hangi seçenekler var?
İklim değişikliğinin sadece gıda üretimi üzerinde değil, aynı zamanda bu gıdanın üretiminde yer alan topluluklar üzerinde de doğrudan ve ani bir etkisi var. Artan nüfus göz önüne alındığında, gıda üretiminin artması gerekecek.
Artan farkındalık seviyeleri nedeniyle FAO’nun iklim çözümlerini entegre etmede ‘çok daha hızlı’ hareket etmesi gerekiyor. Sadece sürdürülemez tarım uygulamalarının artan küresel sıcaklıklar üzerindeki etkisini incelemekle kalmayan FAO, aynı zamanda sorumlu tarım uygulamalarının sera gazı (GHG) emisyon azaltımını nasıl geliştirebileceğini de araştırıyor.
Sürdürülebilir tarımın; gıda güvenliğinin yanı sıra yetiştirilen ürünlerin adaptasyonu ve karbon yakalanması açısından da yararlı olabileceğini ifade eden Zahedi, “Tarım-gıda sisteminde yönelik çok sayıda çözümümüz var. Şu anda ülkeleri, bunları ölçeklendirmeleri ve yaygınlaştırmaları için destekliyoruz” diye konuştu.
Saha yaklaşımlar arasında dayanıklı ürün çeşitlerinin kullanılması, tatlı su kullanımının azaltılması, gübre verimliliğinin arttırılması ve biyoçeşitliliğin arttırılması gibi seçenekler yer alıyor. Doğrudan tarımın dışında, gıda kaybı ve israfla mücadele ve daha fazla bitki bazlı içeriklerin kullanıldığı bir diyete geçişi teşvik etmek de dahil olmak üzere birçok diğer faktör de kötüye gidişi yavaşlatabilir.
Akıllı iklim çözümlerine geçişin önündeki en büyük engel ne?
FAO ayrıca gıda sisteminin dönüştürülmesine yardımcı olmak ve kitlelerin gıdaya erişimini güvence altına almak için teknolojik yenilikleri de yakından takip ediyor. Zahedi, “Mevcut tüm seçeneklere bakmamız gerekiyor ve teknoloji bunlardan önemli bir tanesi. Gelecek için bir gıda sistemi geliştirmeliyiz ve teknoloji bunda büyük bir rol oynayacak” diyor.
Gerekli teknolojilerin çoğu zaten mevcut. Bunların ölçeklendirilmesi ve özellikle en savunmasız olanlar ülkelerde bunların kullanımının sağlanması gerekiyor. Bu ülkeler arasında gelişmekte olan küçük ada devletleri ve denize kıyısı olmayan gelişmekte olan ülkelerin bulunması muhtemel.
İklim finansmanının sadece bir kısmının tarım – gıda sistemi çözümlerine aktarılmasını eleştiren Zahedi’ye göre, bunun hayata geçmesinin önündeki en büyük engel finansman.
Zahedi, “Bu miktar daha da azalıyor. Tarımsal gıda sistemleri ve dönüşümünde sahip olduğumuz çözümlerin çeşitliliğini anlamaya başlıyoruz, bunlar iklim değişikliği ile mücadele, adaptasyon, azaltım, biyolojik çeşitlilik… Bu çözümlere yapılan yatırımlar ise azalıyor. Bence karşılaştığımız en büyük engel bu” diye konuştu.
