Herkesin gözü kulağı buğdayda. Bu stratejik tarım ürününde hasat başladı, dikkatler fiyatlara çevrildi. Çiftçi, artan maliyetleri hesaba katarak en az enflasyon oranında bir artış bekliyor. Ancak çeşitli faktörler buğday fiyatını baskılayabilir. Bu durumda tüketici sevinir ama çiftçinin üretim iştahı kesilebilir.
Buğday fiyatlarından bize ne?” diye düşünmeyin. Sofraya gelen ekmek, tenceredeki makarna, tabaktaki bulgur pilavı derken simitten böreğe kadar tükettiğimiz bilumum unlu mamullerin fiyatında buğdayın hatırı sayılır etkisi var.
Enflasyon sepetine baktığımızda un ve unlu mamullerin toplam ağırlığı yüzde 4.2 olarak karşımıza çıkıyor. 406 ürünü kapsayan TÜFE’de sadece ekmeğin ağırlığı yüzde 2.2 düzeyinde.
Dolayısıyla buğday herhangi bir ürün değil, hem gıda arz güvenliği açısından stratejik hem de ekonomik açıdan kritik bir ürün.
Satışlar sonrası devreden stoklar 8 milyon ton
İşte böylesine önemli bir üründe yeni sezona girdik.
Hasat başladı.
Geçen hafta TÜİK tarafından açıklanan Bitkisel Üretim 1’inci Tahmini’ne göre, 2024 sezonunda buğday üretiminin 21 milyon ton seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor. 2023’teki 22 milyon tonluk üretime göre bu yıl rekoltede yüzde 4.5 gibi sınırlı bir kayıp tahmin ediliyor. Sahadan aldığımız bilgilere göre ise son aylarda Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşanan dolu zararı, geç yağışlar ve bölgesel kuraklık etkisiyle rekoltenin 20 milyon ton olacağı görüşü hakim.
Sonuç olarak Türkiye’nin uzun yıllar itibarıyla buğday üretim miktarının ortalama 19-21 milyon ton arasında gerçekleştiği göz önüne alınırsa bu yıl rekoltede kayda değer bir sorun görünmüyor.
Hele bir de geçen dönem TMO’nun 13.1 milyon ton gibi rekor seviyede alım yaptığını ve satışlar sonrası devreden stokların hâlâ 8 milyon ton seviyelerinde olduğu düşünülürse bu yıl yine buğday için bolluğun yönetilmeye çalışılacağı bir süreç izleyeceğiz gibi görünüyor.
Bu noktada başta çiftçi kesimi olmak üzere sektör paydaşlarını kaygı ile merak arasında bırakan iki husus var.
İlki, hasadın yeni başladığı şu dönemlerde depoların oldukça dolu olması… Yeni mahsulde yaşanabilecek olası depolama sorunu ve fiyatlar üzerindeki olası baskı üretici kesimini endişelendiriyor.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı hububat depolamasına yönelik tedbirlerin alındığı ve sorun yaşanmayacağını farklı platformlarda dile getirse de sektör pek ikna olmuş gözükmüyor.
