Levent Gürses
Kıymanın kilosu 300 lira oldu, bir yılda üçe katlandı. Kişi başı milli geliri 100 bin dolar olan İrlanda’da bir kilo et 10 dolar. Zengin ülkelerde de et fiyatları bizden ucuz.
Kıymanın kilosu 300 lira oldu, bir yılda üçe katlandı. Kişi başı milli geliri 100 bin dolar olan İrlanda’da bir kilo et 10 dolar. Avustralya, Britanya, Finlandiya, Katar, Çekya gibi zengin ülkelerde de et fiyatları bizden ucuz. Dünyamız ise en kötü ekonomik felakete götürecek 10 mega tehditle karşı karşıya…
Çanakkale’de her zaman gittiğim bir kasap var. Kıyma fiyatlarını geçen yıldan beri takip ediyorum. Her gidişimde 10 ya da 20 lira zamlanıyor. Genç bir arkadaş kasaplık yapıyor; Furkan… Fanatik Galatasaraylı, muhabbet ediyoruz; futboldan, Çanakkale’den, hayat pahalılığından… Ve tabi et fiyatlarından. “Kıymanın kilosu geçen yıl Ramazan’da 100 liraydı, Ocak ayında 180-200 lira oldu” diyor.
Bir önceki gidişimde 280 liraydı. Gülüştük…
“300 olur mu?” dedim. “Olur abi, hiç merak etme” dedi. Son gittiğimde, daha dükkana girer girmez, “300” dedi. Hemen dükkandaki fiyat listesinin fotoğrafını çektim. Geçen pazartesi günüydü.
ET FİYATLARI BİR YILDA ÜÇE KATLANDI
İşte durum bu; Türkiye’de et fiyatları bir yılda üçe katlandı. Nasıl bir dünyada yaşıyoruz? Kim, nasıl beslenecek bu fiyatlardan… Bir haber vardı; kasaptan 10 liralık kıyma istiyorlarmış, adam “100 gramı 27 lira zaten. Ne diyeceğimi bilemiyorum” diyor.
Eve geldim, Mart ayı enflasyon verileri açıklanmış. İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, yıllık enflasyon yüzde 50.5’e düşmüş. Tabii resmi veri… Enflasyon Araştırma Grubu’na göre (ENAG) ise yüzde 112.5…
DİSK-AR ise farklı hesaplıyor. DİSK-AR’a göre, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun yıllık gıda enflasyonu yüzde 100.2, ikinci yüzde 20’lik grubun da yüzde 87.5 olarak gerçekleşti.
TÜİK’e göre, Mart ayında zam şampiyonu yüzde 20 ile dana eti oldu. Yani et fiyatları 30 günde beşte bir oranında arttı. Şubat ayında da yüzde 10 artmıştı.
BİZDEN ÇOK DAHA ZENGİN ÜLKELERDE ET DAHA UCUZ
Türkiye’de et fiyatları, kişi başı milli geliri bizim 8-10 katımız olan birçok gelişmiş ülkeden daha pahalı hale geldi. Tabi sadece et fiyatları değil, hayvancılık ile ilgili tüm ürünlerin fiyatları yükseldi.
Tabloda Şubat ayı itibarıyla çeşitli ülkelerde bir kilo bifteğin dolar olarak fiyatı yer alıyor. Yanında da 2022 yılında kişi başı milli gelirleri… Türkiye’de Şubat ayında bir kilo biftek 14 dolar iken 2022 kişi başı GSYİH’mız (gayrisafi yurtiçi hasıla) 9.961 dolar.
Bizden çok daha zengin; Avustralya, Britanya, Finlandiya, Kuveyt, İrlanda gibi ülkelerde et fiyatları daha ucuz. Örneğin İrlanda’nın kişi başı geliri 102 bin dolar seviyesinde, bir kilo et ise 10,6 dolar…
