Beslenmemizde sağlıklı besinler grubuna giren baharatlar, kuruyemişler, kuru meyveler ve tahılları tüketirken göz önünde bulundurmamız gereken bir konu olarak, bu besinlerde bulunma olasılığı olan bir tür küf mantarının ürettiği toksin olan aflatoksinden bahsetmek isterim. Açıkta beklettikçe bu küf mantarının bu besinlerde üreme olasılığı artar. Ayrıca içi yağlı tohumlar, keten tohumu, çörek otu gibi, dışarıda bekledikçe içlerindeki yağ okside olabilir. Her iki sebepten de bu besinleri dolapta saklamak akıllıca olur. Şimdi biraz bu küften bahsedelim.
Aflatoksin nedir?
Aflatoksin, özellikle Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus gibi küf mantarlarının ürettiği, toksik ve dozu yüksek ise kanserojen özelliklere sahip olabilecek bir madde. Bu küf, genellikle nemli ve sıcak ortamda depolanan tahıllar, kuruyemişler, baharatlar, kurutulmuş meyveler ve yemlerde bulunuyor. Aflatoksinlerin en yaygın türleri arasında aflatoksin B1, B2, G1 ve G2 yer alıyor. Bunlardan aflatoksin B1, en toksik ve en sık karşılaşılan formdur.
Vücutta zararı
Aflatoksin, vücutta ciddi toksik etkilere neden olabilir ve bu etkiler hem kısa hem uzun vadede kendini gösterebilir.
1-Hepatotoksisite (Karaciğer Hasarı):
Aflatoksinler karaciğer hücrelerini doğrudan etkileyerek karaciğer enzimlerini yükseltir, ALT , AST ve GGT’niz yükselebilir. Karaciğer hücrelerinde çok fazla olduğunda nekroz ve fibrozis yapabilir. Yüksek maruziyet akut karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
2-Karsinojenite (Kanserojen Etki):
Aflatoksin B1, DNA hasarına neden olarak genetik mutasyonlara yol açar. Karaciğer kanserine (hepatoselüler karsinom) neden olma potansiyeli yüksektir. Bu durum, aflatoksinin genellikle p53 isimli tümör baskılayıcı genini inhibe etmesiyle ilişkili.
3-Bağışıklık Sistemi Baskılanması:
Aflatoksin, bağışıklık hücrelerinin işlevini zayıflatır ve enfeksiyonlara yatkınlığı artırır.
4-Büyüme Geriliği:
Çocuklarda kronik aflatoksin maruziyeti büyüme ve gelişme üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
