Arz zincirinden gıda enflasyonuna… Zirai donun faturası ağır olacak!

Nisan ayının ortasında yurdu etkisi altına alan ani soğuk hava dalgası, tarım alanlarında büyük hasara yol açtı. Özellikle gece sıcaklıklarının -15 dereceye kadar düştüğü İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz’in yüksek kesimlerinde kayısıdan elmaya, kirazdan üzüme kadar pek çok meyve dalında kurudu. Zirai donun faturasının ağır olacağı düşünülürken, sürecin arz zincirinden gıda enflasyonuna kadar pek çok ekonomi kalemini etkilemesi bekleniyor.

Nisan ayında kara kışı yaşayan Türkiye, en büyük darbeyi tarımdan aldı. Yer yer sıcaklığın-15 dereceye düştüğü son 3 günde, meyve üretiminde öne çıkan Niğde, Kayseri, Tunceli, Erzincan, Malatya ve Çanakkale’de elma, dut, kayısı, kiraz ve üzüm bahçeleri büyük zarar gördü.

Üretim merkezlerinde büyük kayıp

Birçok bölgede üreticiler don nöbeti tutarak, örtüleme ve dumanlama gibi önlemlerle ürünlerini korumaya çalışsa da çabalar sonuç vermedi. Sabahın erken saatlerinde tomurcuk açmaya hazırlanan dallar buz keserken üretici de yılın tamamını etkileyecek bir kayıpla karşı karşıya kaldı.

Özellikle Niğde, Nevşehir, Karaman, Malatya, Elazığ, Sivas ve Amasya gibi tarıma dayalı şehirlerde  erken çiçeklenen meyve ağaçları dondan büyük zarar gördü. Malatya Ziraat Odası Başkanı Eyüp Gönültaş, “Kayısıda zararın yüzde 80’e ulaştığını tahmin ediyoruz. Bazı mahallelerde tek bir çiçek bile kalmamış” dedi.

Yine Niğde ve Karaman’daki elma bahçelerin, Amasya ve Tokat’ta kiraz ve erik, Erzincan, Gümüşhane ve Bayburt çevresinde de dut ve üzüm bağları büyük hasar gördü.

Zirai don sadece tarlada kalmayacak

Ziraat odaları ve tarım müdürlükleri sahada zarar tespiti çalışmalarını sürdürürken, ilk verilere göre bazı çiftçiler bu yılı kayıpla kapatabilir. Üretimin sürekliliği için ziraat odaları çiftçilerin borçlarının ertelenmesi, doğrudan gelir desteği verilmesi, sigortasız alanlara yönelik özel bir afet fonu oluşturulması gibi öneriler sunuyor.

Öte yandan zirai don sadece tarlada kalmayacak. Arz zincirinden gıda enflasyonuna kadar pek çok sancılı süreci beraberinde getirecek zirai donun dolaylı etkilerinin önümüzdeki aylarda market raflarına ve fiyatlarına da yansıyacağı düşünülüyor.