Deniz Sipahi
Ama tütün endüstrisinin İzmir ve Ege ekonomisinde çok önemli bir yeri olduğunu da unutmuyorum.
Gazetecilik hayatım boyunca tütün üreticileriyle ilgili sayısız haber yaptım, sayfalarımızda yer verdik.
Tütün bu bölgenin vazgeçilmez ürünlerinden biridir.
Sektörün son iki yıldır büyüyen iki önemli derdi var.
Birincisi görünmez kod bedelinde yaşanan dokuz kat artış ihracatı sıkıntıya sokuyor.
Sigara ihracatı 2020 yılında 431 milyon, 2021 yılında ise 341 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın yüzde 21 azalmasında da bu konu var. Türkiye’de üretilen sigaraların yasa dışı yollarla ülkeye geri sokulmasını önlemek amacıyla kullanılan özel kod bedelindeki artışların etkili olduğu konuşuluyor.
2015 yılında Türkiye’de ihraç edilmek üzere üretilen tütün mamulleri de ürün izleme sistemine alındı ve bu ürünlerde ihraç ürün kod uygulamasına geçildi.
2019 yılı sonunda yapılması planlanan Bandrollü Ürün İzleme Sisteminin Kurulması ihalesi iptal edildi; bandrol üretim ve uygulama sorumluluğu 2020 yılının başında Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’ne verildi. Darphane bu sorumluluğunu tebliğ çerçevesinde belirlenen yetkili firmaya devretti. Darphane de ihraç kod satış fiyatını yüzde 300 oranında artırdı; sonra yüzde 75’lik, 2022 Ocak’ta 79.9 artış da eklenince ihracat kodu 9 katı bedelle satılmaya başlandı. Yıl sonunda da yüzde 90’lık bir artış daha olabilir.
2023 yılı için ihracat kod bedelinin maliyetinin 200 milyon lirayı aşması bekleniyor.
