Osman Çaklı
Üreticiden sütün alım fiyatı bir ay önce 4,70 lira olarak belirlendi ancak bu rakam henüz çiftçiye yansımadı. Üstelik aynı gün yem fiyatı da zamlandı. Üretici, “Zam cebimize girmeden eridi” diyor.
Ulusal Süt Konseyi’nin 29 Kasım’da çiğ süt fiyatına yaptığı yüzde 47 oranındaki artış, çiftçinin cebine girmedi. TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesiyle ekonomide yaşanan dalgalanma, çiftçi gelirlerinde eksi bakiyeye neden oldu. Üretici örgütleri, Ulusal Süt Konseyi’ni yeniden toplantıya çağırarak, fiyatlarda revize talep ediyor.
29 Kasım’da yapılan zam ile çiğ süt fiyatı 4,70 TL’ye çıkarıldı. Fakat aynı gün yem firmalarının da zam yapması, süt yem paritesinin düşmesine neden oldu. Dövizin dalgalı seyri, yem ve süt fiyatlarına zam yapılma ihtimalini yakın gelecekte güçlendiriyor. Aydın’da süt üreticisi olan Emin Tay, Ulusal Süt Konseyi’nin açıkladığı bir litre süt fiyatı olan 4,70 TL’nin çiftçiye yansıtılmadığını söylerken; başka bir üretici Onur Kocabaş, çiftçinin zararına çalıştığını anlatıyor.
SÜT PARİTESİ ASGARİ DÜZEYİN ALTINDA
Fabrikalardan, tarlalara, mahalle aralarındaki küçük esnafa kadar kendini hissettiren ekonomik tablo; süt üreticilerini de derinden etkiliyor. Tüketiciler, yaklaşık 15 TL bandından bir litre süt satın alabiliyor. Fakat bir litre sütün üreticiden çıkışı 2,50-3 TL seviyelerinde. Ulusal Süt Konseyi 29 Kasım’da çiğ süt bedelini 4,70 TL olarak belirledi. Aynı gün ve devam eden haftalarda yem fiyatlarına yapılan zamlar, çiftçileri zor duruma düşürdü. Aydın’da süt üreticisi olan Emin Tay ve Onur Kocabaş; Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği fiyatın 8 Aralık’tan itibaren geçerli olacağının açıklanmasına rağmen, henüz yüzde 47’lik zammın uygulanmadığını söyledi. Asgari düzey olarak kabul edilen 1,3 süt paritesi, 0,80’lere kadar düşünce; üreticiler ya fiyatlarda revize ya da yem fiyatlarının düşürülmesini istiyor.
ULUSAL SÜT KONSEYİ’NİN BELİRLEDİĞİ FİYAT ÇİFTÇİYE YANSIMADI
Yem fiyatlarına yapılan son zamlarla en düşük vasıflı süt yemi genellikle 270 TL, besi yemi ise 260 TL arasında alıcı buluyor. Ulusal Süt Konseyi’nin son yaptığı artışın üreticiye yansımadığını anlatan Emin Tay; çiftçinin para kazanmadığını söylüyor. 320 büyükbaş hayvandan süt ürettiğini sözlerine ekleyen Tay, kendi arazisinden mısır gibi ürünler temin ederek hayvanlara yem sağlıyor. 30 yıldır tarım yapan Tay, 9 yıldır süt üreticiliği yapıyor: “2 milyon TL’ye tesis kurdum, güncel fiyatlar ile en fazla bir yıl dayanabilirim. Bu kadar düzen kurduk. Arpayı, mısırı kendi arazimizden getirdiğimiz için onu gider olarak görmüyoruz. Bu düzen bozulursa bir daha kuramayız.” Tay, diğer süt üreticilerine göre kendisinin daha şanslı olduğunu söyleyerek; süt üreticiliğinden başka üretim yapmayan çiftçilerin daha büyük mağduriyet yaşadığını şöyle anlatıyor: “Onlar ithal yem almak zorunda. Herkesin gücü bir yere kadar. Zararına iş yapılıyor. Böyle giderse, süt fiyatlarında zam kaçınılmaz. Biz devletten destek istemiyoruz. Bize sadaka vermesinler. Girdi ve çıktı maliyetleri üzerinde takip yapılsın. Yazık, günahtır. Süt konseyinin fiyatı tamamen balon.”
