Ç.Ü. Subtropik Meyveler Araştırma Merkezi’nden Prof.Dr. Saadettin Baloğlu ve Yrd.Doç.Dr.Gökmen Koç’tan kurulan çalışma ekibinin Turunçgil Üretici Birlikleriyle gerçekleştirmiş olduğu değerlendirme toplantısı sona erdi.
Ülkemizde ve özellikle de Çukurova Bölgesi’nde turunçgil yetiştiriciliği en önemli tarımsal faaliyetlerden biri olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Saadettin Baloğlu, Türkiye’nin 4,2 milyon ton üretim ile dünyada sekizinci sırada yer alırken 1,72 milyon ton ihracat ile ikinci sırada bulunduğunu belirterek bu değerlerin büyük bir bölümünün ise Çukurova Bölgesi’nde gerçekleştiğini söyledi.
Ç.Ü. Subtropik Meyveler Araştırma Merkezi’nin gerçekleştirdiği toplantıda Türkiye’de mevcut “Turunçgil Üretici Birlikleri” ni bir araya getirdiklerini belirten Prof.Dr.Baloğlu, “turunçgil endüstrisindeki problem ve çözümlerini birlikte tekrar tartışarak Subtropik Meyveler Araştırma ve Uygulama merkezi ile işbirliğinde neler yapılabileceğini görüşmek üzere Adana’da toplandık” dedi.
Ç.Ü. Subtropik Meyveler Araştırma Merkezi’nden Prof.Dr. Saadettin Baloğlu, yapılan toplantı hakkında görüşlerini şu şekilde dile getirdi:
ÇUKUROVA’DA TURUNÇGİL EN ÖNEMLİ TARIMSAL FAALİYET
“Ülkemizde ve özellikle de bölgemizde turunçgil yetiştiriciliği en önemli tarımsal faaliyetlerdendir. Türkiye 4,2 milyon ton üretim ile dünyada sekizinci sırada yer alırken 1,72 milyon ton ihracat ile ikinci sırada bulunmaktadır. Turunçgillerde üretim ve pazarlama aşamasında diğer bitkisel ürünlerde olduğu gibi birçok problem vardır. Bunların içinde hastalık ve zararlılar önemli bir yer tutmakta, kalite ve kantiteyi doğrudan etkilerken kullanılan agrokimysallarda ayrı problem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hastalıklar içerisinde özellikle virüs ve virüs-benzeri hastalıklar pratik ve etkili bir mücadele yönteminin olmaması yanında bunların böcekler, aşı gözü ya da fidanlar ile yayılıyor olması önemlerini arttırmaktadır. Arazi koşullarında virüs ve benzeri hastalıkları ancak ileri yaşlarda tespit etmek mümkün olmakta ve çözüm olarak yapılacak bir imkân da bulunmamaktadır. Bunun yanında Tristeza gibi potansiyel bir tehlike ile “Greening- yeşillenme hastalığı” gibi henüz ülkemizde bulunmayan bazı hastalıklar ayrıca önem taşımaktadır. İşte bu nedenlerle virüs ve virüs benzeri hastalıklar ile mücadelede en önemli konuyu diğer bazı kültürel önlemler yanında bu hastalıklardan ari-temiz ve ismine doğru üretim materyali, tabii ki fidan kullanımı oluşturmaktadır. Ülkemizde virüs ve benzeri hastalıklardan ari, temiz aşıgözü kaynağı sağlamak amacıyla, 1961 yılında ‘’Antalya Narenciye Araştırma Enstitüsü’’nde çalışmalar başlatılmış ve ilk kez 1968-1970 yılları arsında enstitü bahçesine virüslerden ari bu fidanlar dikilmiştir.
Bunu takiben Çukurova Üniversitesinin ilgili bölümlerinin katılımıyla da 70’ li yılların ortasından sonra ülkesel nitelikteki “Turunçgiller Araştırma ve Eğitim Projesi” çerçevesinde “Turunçgillerde Aşıgözü Seleksiyon-Sertifikasyonu ve Çeşit Geliştirme, TÇGP” projesi yürütülmeye başlanmıştır.
Tüm ülke genelinde “Aşı Gözü Seleksiyon- Sertifikasyon ve Çeşit Geliştirme Projesinde” kesin seçimi yapılan 36 farklı tür ve çeşitte turunçgil ağacının indekslenmesi ve arındırılması çalışmalarına 1979 yılında başlanmıştır.
“SUBTROPİK MEYVELER ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ” 1989 YILINDA KURULDU
Daha sonra FAO destekli ve Bakanlık işbirliğinde yapılan protokol çerçevesinde dünya bankasından sağlanan krediler ile bu proje amaçları doğrultusunda Adana’da kurulan laboratuvar ve sera kompleksi Çukurova Üniversitesine verilmiş ve takiben bu alt yapının oluşması sonucunda da bu konularda faaliyet göstermek üzere 1989 yılında ‘’Subtropik Meyveler Araştırma ve Uygulama Merkezi’’ kurulmuştur
Merkezin kuruluş amaçları özetle; Ulusal kalkınma hedeflerini ve dünyadaki gelişmeleri göz önünde tutarak, Türkiye’nin subtropik meyveler tarımındaki sorunlarını saptamak, çözümlemek ve çözümlerine yardımcı olmak,
Subtropik meyvelerden turunçgil tarımı model alınarak, özellikle yeni geliştirilen biyolojik ve biyoteknolojik tarım teknolojilerini izlemek, bunları Türkiye’ye transfer etmek ve adaptasyon çalışmaları yaparak elde edilen sonuçları üniversiteler ve diğer araştırma kuruluşlarının kullanabileceği şekle getirmek,
Merkez faaliyetleri esnasında, kalkınma planları ve programlarında subtropik meyveler tarımında ve biyolojik kökenli tarım teknolojisinde belirtilen hedefler doğrultusunda araştırma gereksinimlerini saptamak, bilimsel araştırma ortamı yaratmak ve yaratıcılığı özendirmek,
Turunçgillerde yeni teknolojiler kullanarak, virüs ve virüs benzeri hastalıklarından ari üretim materyalleri sağlamak.
Virüs ve virüs benzeri hastalıkların teşhisi ve araştırılmasında geliştirilen yeni yöntemleri izlemek ve ülkemize transfer etmek. Hastalıklardan arındırılmış turunçgil fidanları üretmek ve bu fidanları turunçgil yetiştiricilerine vermek olarak sıralanabilir.
MERKEZ KURULDUĞU GÜNDEN BU GÜNE DEK AMACA HİZMET EDEN BİRÇOK ÇALIŞMAYA İMZA ATTI
Merkez kurulduğu günden bu güne dek amaca hizmet eden birçok çalışmaya imza atmış, özellikle TÇGP kapsamında seçilen 36 bireyden virüs ve virüs benzeri hastalıklar arındırılarak ’ ismine doğru- virüslerden ari’’ üretim materyali üretmiş, damızlık parseller oluşturulmuş, özel sektör desteklenerek virüsten ari – ismine doğru fidan üreten tesisler in oluşturulması desteklenmiş, bu arada merkez mavi etikete sahip fidan üreterek bölge üreticisine dağıtmış ve halen değişik tür ve çeşitlerden sertifikalı turunçgil fidan üretimine devam etmektedir.
Merkez 1952 yılında Mersin’de düzenlenen ‘’I. Turunçgil kongresi’’nden 45 yıl sonra ‘’II. Turunçgil Kongresi’’ni Adana’da düzenlemiştir. Bu gün değişik üniversitelerde akademisyen olarak veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık bakanlığı bünyesinde değişik araştırma enstitülerinde değişik ünvanlarda görev yapan birçok araştırıcı lisansüstü eğitim çalışmalarını bu merkezde yürütmüştür. Sonuç olarak merkez birçok Yüksek Lisans ve Doktora tezinin yürütülmesine ve uluslararası ilişkilere ev sahipliği yapmıştır.
Merkez bu gün Türkiye’de mevcut “Turunçgil Üretici Birlikleri”ni bir araya getirerek turunçgil endüstrisindeki problem ve çözümlerini birlikte tekrar tartışarak Subtropik Meyveler Araştırma ve Uygulama merkezi ile işbirliğinde neler yapılabileceğini görüşmek üzere Adana’da toplanmıştır. Ülkesel çapta tüm paydaşlar ile işbirliği imkânlarını arttırmak, Üniversite ve merkez imkânları ile ihtiyaç olan projeleri üretmek turunçgil endüstrisine katkı sağlamak bu toplantının temel amacı olmuştur. Özellikle turunçgillerde ve takiben diğer subtropik meyveler ile ilgili olarak merkez, faaliyetlerini imkânlara bağlı olarak arttırarak devam edecektir.
www.adanaguneyhaber.com
