RUSYA’nın, uçak krizinin ardından Türkiye’den aldığı yaş sebze meyveye kapısını kapatması tarım sektörünü vurdu. Yılda ortalama 2 bin ton yaş sebze ve meyveyi Rusya’ya ihraç edip, 10 milyon lira gelir sağlayan İzmir’in Torbalı İlçesi’nde de çiftçi sıkıntı yaşamaya başladı. Pırasa, kereviz, lahana, ıspanak, kiraz ve şeftali gibi ürünleri Rusya’ya satan Torbalı’da en büyük gelir kaybı kurutulmuş domateste yaşandı.
Yaş sebze meyve ve diğer tarım ürünleri ihracatında ilk sırada yer alan Rusya’nın, uçak krizinin ardından Türkiye’den her ay gelen yaklaşık 3 bin TIR’a kapısını kapatması, tarım sektörünü zor durumda bıraktı. İzmir’in Torbalı İlçesi’nde de kriz etkilerini hissettirdi. Geçen yıl 900 milyon lira ihracat ile 61 ili geride bırakan Torbalı, 100 ülkeye ürün satıyor. İlçenin Özbey, Ahmetli, Yeniköy, Pamukyazı, Çaybaşı ve Subaşı bölgelerinde yetişen sebzeler, Rusya’nın yolunu tutuyor. Özellikle Rus mutfaklarının kurutulmuş domatesleri Torbalı’da yetişiyor. Uçak krizinin ardından Rusya’ya göndereceği pırasa, kurutulmuş domates, brokoli, lahana, kereviz ve ıspanak gibi ürünleri toplayan çiftçinin malı elinde kaldı. Yılda 2 bin ton yaş sebze ve meyveyi Rusya’ya gönderen Torbalı’da ekonomik kaybın 15 milyon doları bulması bekleniyor.
‘RUSYA AÇ KALIR’
Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, üreticinin büyük sıkıntı yaşadığını belirterek şöyle dedi:
“Rusya’yı Torbalı doyuruyor. Her yıl ortalama 85 milyon liralık sebze-meyve ihracatının 5’te 1’ini sadece Rusya’ya yapıyoruz. Bizim Rusya’ya olan ihtiyacımızdan daha çok Rusya’nın bize ihtiyacı var. Dolayısıyla Rusya’nın koyacağı ambargoda kaybeden Rusya olur. Rusya aç kalır. Rusya’da gıda fiyatları yükseldi. Alternatif pazar arayışı içindeyiz.”
‘FİYATLARIN DÜŞMESİ HAYAL OLUR’
Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi de, Rusya’nın sebze ve meyveye koyduğu ambargonun ardından ürünlerin iç pazara yönelmesiyle fiyatların düşmediğine dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Tüketiciye fiyatların düşeceği, sebze ve meyvenin ucuzlayacağı pompalanıyor. Pazar fiyatlarına baktığımızda böyle bir gevşeme yok. Böyle bir beklenti boş hayal. Fiyat üretici ile tüketici arasında katlanarak geliyor. Göreceli bir ucuzluk da tüketicinin sofrasına yansımaz. Mandalina yüklü TIR’lar kapıda beklerken, mandalinanın kilogramı 1.5 liradan satılıyor. Aracılar, komisyoncular yani üreticiden malı alıp pazara gelinceye kadar zincirde rol alan kişiler kazanıyor. Bunda büyük zincir marketlerin payı büyük. Tarım ürünleri ihracatımızın yüzde 80 ve üzeri AB, Rusya, yakın ve Ortadoğu ülkelerine yapılıyor. Biz uzak Asya’ya Afrika’ya, Amerika’ya ihracat yapmak istediğimizde maliyet daha da artacak. Yüksek girdi maliyetlerinde zorlanıyoruz. Afrika, Güney Amerika, Uzakdoğu alternatif pazar olarak gösteriliyor, ancak maliyet artışı hesaplanmıyor.”
DOMATES TEHLİKESİ
Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Çiftçi, Rusya ile krizin 2016 yılında da devam etmesi durumunda bundan en çok domates ve narenciyenin etkileneceğine dikkat çekerek, “Bu kriz önümüzdeki yıl da devam ederse özellikle domates ve narenciye üreticisini çok kötü bir tablo bekliyor demektir. Dometes ekim alanlarında yüzde 30’lar düzeyinde daralma olacağını söyleyebilirim” diye konuştu.
(DHA)
