Stevia bitkisinden şeker üretmek için 2012 yılında kolları sıvayan ÇAYKUR yönetimi, 5 yıllık deneme üretiminin ve 16 milyonluk fabrika yatırımının ardından bitkinin bölgede yetişmeyeceğini anladı.
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR), daha çok Güney Amerika, Arjantin ve Çin’de yetiştirilen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Rize şekeri’ adını verdiği stevia bitkisini 5 yıl süren deneme üretiminin ardından yaygınlaştırmaya karar verdi. Stevia bitkisinin üretimi için üreticiye fidan dağıtan ve fabrika kurma kararı alan ÇAYKUR, 16 milyon yatırım yaparak fabrika kurdu ancak bitkinin bölge koşullarına uygun olmadığı anlaşıldı. Böylece Cumhurbaşkanı’nın “isim babalığını” yaptığı stevia bitkisinden şeker üretme projesi başlamadan bitti.
Sayıştay’ın ÇAYKUR’la ilgili 2018 yılı raporunda; bitkinin düz ve taban arazi istediğini ancak Rize’de bu şekilde arazi bulmanın zor olduğuna dikkat çekilirken, “Ayrıca Türkiye’de yetiştirilen stevia bitkisinin sahip olduğu değerlerin ekstrakt elde etmek için uygun olmadığı ifade edilmektedir. Maliyeti, Pazar durumu ve kullanım alanı iyice tespit edilmeden böyle bir ürün için yatırım yapılması rasyonel bir yaklaşım olarak görünmemektedir” denildi.
MALİ YAPI BOZUK
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atila Sertel, Türkiye’nin en büyük çay üreticisi ÇAYKUR’un sürekli zarar ettiğini belirterek, bu zararların en büyük nedeninin yanlış yönetim, bankalardan alınan kredilerin faiz yükü ve yapılan yanlış yatırımlar olduğunu söyledi.
