Devrim Devecioğlu
Kendilerine gizli gerilla diyen gruplar, gece geç saatlerde sokağa çıkıp kaderine terk edilmiş küçük alanları ‘evlat edinip’ yeşillendiriyorlar. Ben bunu Bodrum Akyarlar’da yaptım; siz de yapabilir, bir “bahçe gerillası” olabilirsiniz.
Önce lütfen aşağıdaki şu yazıyı okuyun, sonra size bir soru soracağım:
“Bahçe gerillası”
Gecenin geç saatinde ya yalnız ya da küçük bir grup olarak sokağa çıkıyorlar. Ceplerinde top benzeri, ama toprak karışımlı yumaklar taşıyorlar. Bunlara “tohum bombası” diyorlar. Kentlerde terk edilmiş, işlenmemiş, bakımsız bırakılmış bir toprak parçası, bir bahçe bulurlarsa ceplerindeki “bombaları” buralara saçarak atıyorlar. Bir ölçüde gizlice ekiyorlar. Şansları yaver giderse arazi birkaç gün içinde yeşilleniyor. Kimseye zararı olmayan masum bir eylem. Kendileri için “biz gizli gerillayız” diyorlar, ama hiç de eli silahlı bir iş çevirmiyorlar.
Bu terim ve bu tavır 1970’li yıllarda New York’ta çıktı ortaya. Ama esas hızını 2003’te kazandı. Bahçeciliğe meraklı İngiliz bir reklamcı, Richard Reynolds o tarihte “On Guerrilla Gardening” adlı bir kitap yayımladı, bu yeni olguyu anlattı. Tarihçesini, mantığını, tekniklerini ve değer sistemini sergiledi. Bir de internet sitesi yarattı. O gün bugündür, değişik kent ve ülkelere gidiyor ve konferanslar veriyor bu konuda. “Bahçe gerillalığı, size ait olmayan bir araziyi, izin almadan gizlice yeşillendirmektir.” Bu olguyu böyle tanımlıyor. Bir bakıma terk edilmiş, bakımsız kalmış, kendi haline bırakılmış arazileri işgal etme. Ceplerinde getirdikleri tohumlarla.
Sonuç hayli olumlu. Kentlerin ortasında çiçek bahçeleri beliriveriyor. Ya da kişiliksiz beton duvarlar sarmaşıklarla sarılıyor. “Dünyada bu türden kaç gerilla var?” diye sorduğunuzda 60 bini geçer, diyorlar. Etken haberleşme kanallarını kullanarak önümüzdeki 1 Mayıs’ı “Dünya Gizli Bahçecilik Ayçiçeği Bayramı” ilan ettiler. Sayısız ülkede ayçiçekleri ekiliverecekmiş. “Bu girişimler aslında sahiplenme duygusuna, birlikte yaşamaya, doğaya yönelik kışkırtıcı ve politik bir mesaj taşıyor. Kötü şehircilik anlayışını eleştiren bir tavır. İlginçtir, bu söylem ve bu çabalar bazı belediyeleri harekete geçirdi. Richard Reynolds şöyle özetliyor bu gelişmeyi: “Bu duygu zamanla, adım adım gelişecek ve çoğunluğu saracak. O zaman da gerilla demeye gerek kalmayacak.”