Mesude ERŞAN
Aralıklı açlık (intermittent fasting), son birkaç yılın popüler diyetleri arasına girdi. Bazı beslenme uzmanlarının danışanlarına, deneyenlerin başkalarına tavsiye ettiği, akıllı telefon aplikasyonlarının dahi yapıldığı aralıklı açlıkla (oruç) ilgili soru işaretleriyse henüz netleşmedi.
Bu diyet modeliyle ilgili son bir yılda 7 binin üzerinde çalışma yapıldı. Ancak kanıta dayalı verilerin elde edilmesi için daha çok insan çalışmasına ve kanıta ihtiyaç var.
Doğu Akdeniz Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim üyesi Dr. Sema Erge, obezite ve ilişkili hastalıkların oranları küresel olarak artmaya devam ederken hem etkili, sürdürülebilir ve güvenli hem de kapsamlı tedavi stratejileri geliştirmeye ihtiyaç olduğunu söylüyor: “Ancak aralıklı açlık için toplumun geneline uygun, halk sağlığı uygulamalarında öneriler oluşturmaya yarayacak kadar kanıta dayalı veri oluşturulamadı.”
Çünkü aralıklı diyetle ilgili insan çalışmalarında çelişkili sonuçlar elde ediliyor. Ayrıca standart diyetlere (geleneksel kalori kısıtlı diyetler) göre şimdiye kadar herhangi bir üstünlüğü saptanmadı.
Yeri gelmişken bir kez daha hatırlamakta fayda var. Akdeniz diyeti dışında hiçbir yeni akım diyetin uzun vadedeki etkileri net olarak bilinmiyor. Erge uyarıyor: “Aralıklı açlıkla sağlanan ağırlık kaybı heyecan yaratırken, kısa vadede yol açabileceği hipoglisemi, baş ağrısı, dikkat azalması,hipotansiyon, uzun vadede ise beslenme bozuklukları, bazal metabolizma hızının yavaşlaması, iştah artışı, tıkınırcasına yeme risklerini tetikleyebileceği ihtimali unutulmamalı.”
Erge aralıklı diyetle ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı:
Meslek hayatım boyunca parlayan, çok geçmeden sönen çok diyet modeli gördüm. Sizce aralıklı beslenme de bir moda diyet mi?
Obezite tedavisindeki geleneksel yaklaşımlar genellikle enerji alımını azaltıp ve/veya enerji harcamasını artırarak altta yatan enerji dengesizliğini düzeltmeye çalışmaktadır. Bununla birlikte, iştahta değişiklikler, bazal enerji harcamasındaki yavaşlamalar ve ayrıca zamanla diyete uyumun azalması gibi faktörlerle uzun vadede başarı oranlarının azaldığı biliniyor. Obezite ve ilişkili metabolik bozuklukları yönetmek için daha etkili stratejilerin araştırıldığı farklı yaklaşımlar gündeme geliyor. Bu yaklaşımlardan biri de son yıllarda popüler olan aralıklı açlık diyetleri. Güncel beslenme kılavuzları daha çok ‘hangi besinleri ne miktarda yememiz gerektiği’yle ilgilenirken aralıklı açlık diyetlerinde odak noktası ‘yeme zamanı’.
