Pazarcı esnafı en az karla satış yapar…En düşük kar payı pazarcıdadır. Halden alır, üzerine üç beş kuruş emeğini koyar sonra vatandaşa ucuza satar… İddia ediyorum, aynı kalitedeki bir mal pazarda, marketlerden veya mağazalardan en az yüzde 20-30 daha ucuzdur.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Pazarcının milletin gönlündeki yeri, hiç bir şeyle mukayese edilemez. Bunun için pazar kültürünü mutlaka yaşatmalıyız. Benim gönlümdeki pazar yerlerinin çatısıyla, aydınlatmasıyla, otoparkıyla, sosyal tesisleriyle olmasını arzu ederim” dediği pazarlardan birine geçen gün gittim.
Alışveriş için gittiğim pazar, modern pazarlardan biri ve Ataşehir’de idi. İlk dikkatimi çeken şey, pazarcı kardeşimin tartıları değişmiş. O eski demir kiloların olduğu terazilerin yerini elektronik tartılar almış. Çünkü, vatandaşın alım gücü düştüğü için pazarda bile artık tadımlık alıyor. Yani gramla alışveriş yapıyor. Esnaf da ne yapsın, 250 gram meyve tartabilmek için elektronik tartıya geçmiş.
Pazarda adettir. Ablalarımız, teyzelerimiz, ninelerimiz esnafla çatır çatır pazarlık yaparlar. Ama bu yüzden pazarcı esnafımızın psikolojisi bozulmuş durumda.
Nasıl bozulmasın ki. Anneler ve teyzelerin pazarlıkları insanın içini acıtır türden. “Kardeş, eriği görünce imrendim. Lütfen biraz indirim yap, 250 gram alayım. Evladım şu nineni kırma bak. Bu yıl kiraz hiç yemedim.
SATIŞLAR DURDU
Emekli maaşımla bu fiyattan almam imkansız.” Pazarcı isyanda, “Hala bizim pazarlarımızda 20 – 30 liraya poşet poşet mal alabilirsiniz. Gidin bir markete, 20 liraya ne alabilirsiniz? Bakın garibanın mutfağında hala tencere kaynıyorsa, bizim sayemizdedir. Ama artık vatandaşımızın alım gücü iyice düştü. İnan Bengüç Abi, vatandaş doymak için değil, tadımlık alıyor. Bu yüzden pazarcı esnafı getirdiği malı satamaz durumda. Malın çoğu, satamadığımız için çürüyor. Abi, en acı tarafını söyleyeyim. Taze maldan ucuz diye, ezik malı daha çok satıyoruz. Akşam kapatmaya doğru emekli teyzelerimiz gelip bu malı soruyor. Çatısıyla, otoparkıyla, sosyal tesisleri ile pazar yerleri güzel ama satış yapamadıktan sonra …”
Gördüğüm kadarı ile semt pazarında fiyatlar, marketlerden daha aşağıda. Markette 20 lira olan erik pazarda 10-12 lira; 14 lira olan kiraz 7-10 lira arasında. Ama hala vatandaş fiyatını sorup, hızla tezgâhtan uzaklaşıyor.
Emine Hanım’ın dediği gibi “Bu fiyatlar yarı yarıya inmedikçe, meyve tatmak bize haram.”
Kısacası, pazarcı çamur batağından kurtulmuş, ama ekonomi batağında çırpınıyor.
Gerçek; pazarcı çamura battı.