Tarımdan Haber yazarı Mine Ataman, 1. Uluslararası Ceviz Konferansı izlenimlerini köşesine taşıdı. Türkiye’de ceviz üretim rakamlarını ve yaşanan sorunlara dikkat çeken Ataman, iklim değişikliğinin ceviz üretimine etkilerine vurgu yaptı. İşte o yazı…
Geçtiğimiz hafta 1. Uluslararası Ceviz Konferansı yapıldı. Ceviz Üreticileri Derneği tarafından yapılan konferansa ilgi oldukça yoğundu. Tüm gün süren konferansta uzmanlar cevizin geleceğini tartıştı.
Konferansın açılışında konuşma yapan, Ceviz Üreticileri Derneği Başkanı Ömer Ergüder’e göre 30 bin hektar daha yatırım yapılırsa Türkiye cevizde ithalattan kurtulabilir. Son yılların moda tarım yatırımlarından cevizin sorunları, geleceği, iklim kriziyle mücadelesi bir gün boyunca masaya yatırıldı.
CEVİZDE BEKLENTİ BÜYÜK
Dünya ceviz pazarı son 10 yılda % 4’lük büyüme ile fıstık ve bademden sonra en çok büyüyen 3. pazar olma özelliği taşıyor. Cevize ilgi her geçen gün artıyor. İran ve Şili son 10 yılda üretimini en çok artıran ülkelerin başında geliyor, onları ABD ve Ukrayna takip ediyor. Türkiye’deki yatırımlar birkaç yıl içinde üretimin ciddi şekilde artacağını gösteriyor. Karlı bir iş olduğunu düşünen iş insanları son 15 yılda cevize ciddi yatırım yaptılar. Girdi maliyetleri, plansızlık, bilgi eksikliği, iklim krizi gibi nedenlerden ötürü ceviz yatırımları profesyonel bir yönetim gerektiriyor.
CEVİZDE KAÇAK VAR
Ne kadar ceviz üretildiği tam bir muamma. Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre Türkiye’de 1418 hektar alanda yaklaşık 287 bin ton kabuklu ceviz üretiliyor. Mersin, Kahramanmaraş, Hakkâri, Bursa üretimde ilk 4 şehir. Bakanlığa göre yurt içinde 346 bin ton ceviz kullanılıyor. Yaklaşık 100 bin ton ithalat, 35 bin ton da ihracat gözüküyor. Üretimin tüketimi karşılama oranı % 80 düzeyinde. Bakanlığa göre yatırımlar karşılığını almaya başladı son yıllarda Türkiye’deki artış % 55 oranında. Oysa dünyada açıklanan rakamlarda Türkiye üretim artışında ilk 10 da bile yok.
CEVİZİN VERİMİ DÜŞÜYOR
Bakanlığa göre üretim artsa da verim ağaç başına % 30 azaldı. Modern dünyada tarım teknolojileri bu kadar gelişmişken verimde bu denli düşüş olması yatırımcıları kara kara düşündürüyor. Ceviz Üreticileri Derneği’ne mensup üyelerin çiftlikleri oldukça bakımlı, onların verim ortalaması Türkiye ortalamasının çok üzerinde. Yani “bakarsan bağ bakmazsan dağ” misali. Mey ceviz Yönetim Kurulu Eş Başkanı Yusuf Yormazoğlu tarım arazileri çok pahalı, üretimde dekar başına 400 kg altı verim zarar diyerek verimin önemine değindi.
3 CEVİZDEN İKİSİ İTHAL
Ceviz Üreticileri Derneği’ne göre rakamlar çok farklı. Onlara göre Türkiye’de 50 bin ton ceviz üretiliyor 150 bin ton tüketiliyor. Her 3 cevizden ikisi ithal. Aradaki fark yasal olmayan yollarla ülkeye giren ceviz olabilir mi sorusunu akıllara getiriyor. İthal cevizin en önemli sorunu raf ömrü ve saklama koşulları için kimyasal kullanma gerekliliği. Ceviz Üreticileri Derneği; “yerli ceviz 72 saat de evinize geliyor” hiçbir kimyasal kullanılmıyor, hem lezzetli hem sağlıklı diyor.
RAKAMLAR TARIMDAN BİHABER
Başka bir konu da Derneğe göre Hakkari’de üretim çok az, oysa resmi kayıtlarda Hakkari önemli bir üretim alanı olarak gösteriliyor. Tarımın genel sorunu veri sıkıntısı. Rakamlar tarımdan bihaber.
