Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü ‘kabuğu çıkarılmamış pirinç’ olarak adlandırılan çeltikte verim artırma çalışmaları ile üretim, 1 milyon tona ulaştı. Türkiye’de 2002 yılında 60 bin hektar alanda 360 bin ton çeltik üretimi yapılırken, 2021’de bu rakam 129 bin 490 hektar alanda 1 milyon tona (pirinç karşılığı 600 bin ton) yükseldi.
Türkiye’de Çeltik Üretimi, verilen destek ve iyileştirmelerle her geçen yıl artıyor. 28 ilde üretilen çeltik, en fazla üretimin yüzde 70,2’sini karşılayan Marmara Bölgesi’nde bulunuyor. 2002 yılında 60 bin hektar alanda 360 bin ton üretim yapılırken, 2021’de 129 bin 490 hektarda 1 milyon tona çıktı. En fazla çeltik üretimi, 2021 yılı itibarıyla yüzde 70,2 ile Marmara Bölgesi’nde gerçekleştiriliyor. Bu bölgeyi yüzde 19,4 ile Karadeniz, yüzde 8,6 ile İç Anadolu bölgeleri izliyor.Diğer bölgelerin üretimi ise yüzde 1,8 düzeyinde. Toplam 28 ilde yapılan çeltik üretiminde Edirne, yüzde 41,2 ile ilk sırada.
EKİMDEN HASADA MEKANİZASYON SAĞLANDI
Çeltik üretimindeki artışta 2000 yılından sonra başta Osmancık-97 çeşidi olmak üzere yüksek verimli çeşitlerin kullanılması, yetiştirme tekniklerinin iyileştirilmesi, üretimde lazer kontrollü tesviye aleti gibi modern tarım alet ve ekipmanı kullanılmasının yanı sıra ekimden hasada kadar mekanizasyonun sağlanması önemli rol oynadı. Osmancık-97 çeltik çeşidinin ıslahına 1982 yılında Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsünde başlandı ve 1997 yılında tescil edildi. Osmancık-97 çeşidinin geliştirilmesi öncesi dekara 500 kilo olan ortalama çeltik verimi, Osmancık-97’nin üretimde yer almasından sonra 800 kilonun üzerine çıkmıştı.
2011 yılı Gıda Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 905 kilo ile çeltik veriminde Türkiye ilk sırada yer aldı. Çeltik yanıklık hastalığına dirençli ‘Aslı’, ‘Zeybek’, ‘Bereket’, ‘Hasat’, ‘Aliço’, ‘Yanmaz’, ‘TARI2020’ olmak üzere 7 çeltik çeşidi geliştirilip, tescil ettirildi. Ayrıca çeltik yanıklık hastalığına toleranslı olan bu çeşitlere, çeltik verimini artırıcı genler de aktarıldı. Bu genler bitkilerin sap sağlamlığı, salkım boyu ve salkımda tane sayısını artırarak, çeltik verimini yükseltti. 2020 yılında Türkiye genelinde 9 bin 975 ton sertifikalı çeltik tohumluk üretimi gerçekleştirildi. Üretilen çeltik ürünleri sanayide yoğun kullanılıyor. Türkiye genelinde 111 faal çeltik fabrikası bulunuyor.
